Thuốc LuciTeno Tenofovir Alafenamide 25mg là thuốc gì?
Thuốc LuciTeno 25mg có thành phần hoạt chất là Tenofovir Alafenamide (TAF) – một thuốc kháng virus nhóm nucleotide reverse transcriptase inhibitor (NRTI). Đây là một pro‑drug của tenofovir, được thiết kế để giải phóng hoạt chất tenofovir diphosphate ở bên trong tế bào gan hoặc tế bào lympho bị nhiễm virus HIV/HBV, giúp hạn chế tác dụng phụ toàn thân (thận, xương) so với thuốc tiền nhiệm TDF
Thuốc LuciTeno Tenofovir Alafenamide 25mg được dùng để:
Điều trị viêm gan B mãn tính (HBV) ở người lớn (gan bù), dùng 25 mg mỗi ngày .
Điều trị HIV-1, nhưng khi dùng đơn lẻ (monotherapy) cho HIV thường cần kết hợp với các thuốc khác. TAF cũng có mặt trong các phác đồ phối hợp cố định như Biktarvy, Descovy, Genvoya, Odefsey, Symtuza
Cơ chế tác dụng: TAF được hấp thu qua đường tiêu hóa, vào tế bào virus, chuyển hóa thành dạng hoạt động là tenofovir diphosphate – ức chế enzyme reverse transcriptase, ngăn chặn sao chép ARN → DNA của virus
Thiết kế giúp tập trung nhiều hơn ở tế bào đích, giảm nồng độ toàn thân – do đó ít gây độc cho thận và xương hơn TDF.
Theo dõi điều trị
Định kỳ kiểm tra chức năng gan (ALT, AST, viral load HBV).
Với HIV: theo dõi tải lượng virus và CD4 khi phối hợp phác đồ.
Kiểm tra creatinine, hệ xương (mật độ xương) nếu bệnh nhân có nguy cơ cao.
Không bỏ thuốc đột ngột, vì có thể gây đợt bùng phát viêm gan B cấp.
Tóm lại, LuciTeno 25 mg là thuốc chứa Tenofovir Alafenamide, được dùng hàng ngày để điều trị viêm gan B mãn tính và trong phác đồ phối hợp điều trị HIV‑1. Kết hợp hiệu quả kháng virus tốt với an toàn cao hơn ở gan, thận và xương so với các dạng tenofovir cũ.
Thuốc LuciTeno Tenofovir Alafenamide 25mg được chỉ định cho bệnh nhân nào?
Thuốc LuciTeno Tenofovir Alafenamide 25mg được chỉ định cho các bệnh nhân sau:
Bệnh nhân viêm gan B mạn tính (HBV)
Người trưởng thành mắc viêm gan B mạn tính có bằng chứng về:
Nhiễm HBV hoạt động (HBsAg dương tính kéo dài >6 tháng),
Tăng ALT huyết thanh kéo dài,
Tải lượng HBV DNA cao,
Và/hoặc tổn thương gan được xác nhận (xơ hóa hoặc viêm gan qua sinh thiết hoặc Fibroscan).
Chỉ định ưu tiên cho:
Bệnh nhân suy giảm chức năng thận nhẹ đến vừa,
Người có nguy cơ cao tổn thương xương (phụ nữ sau mãn kinh, người lớn tuổi, có tiền sử gãy xương…),
Bệnh nhân đang điều trị lâu dài và cần thuốc có độc tính thấp hơn TDF.
Bệnh nhân HIV-1 (kết hợp trong phác đồ điều trị)
LuciTeno (TAF 25mg) có thể dùng trong các phác đồ kết hợp điều trị HIV-1, nhưng:
Không dùng đơn độc để điều trị HIV,
Chỉ sử dụng trong các phác đồ phối hợp với thuốc ARV khác như Emtricitabine, Dolutegravir, Bictegravir…
Được chỉ định ở bệnh nhân:
HIV-1 chưa điều trị hoặc đã điều trị nhưng cần thay đổi phác đồ do độc tính của TDF,
Có bệnh lý thận hoặc xương cần tránh TDF.
Chống chỉ định của Thuốc LuciTeno Tenofovir Alafenamide 25mg
Thuốc LuciTeno Tenofovir Alafenamide 25mg chống chỉ định trong các trường hợp sau:
Quá mẫn với Tenofovir Alafenamide hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc
Bao gồm các tá dược trong viên nén.
Các biểu hiện quá mẫn có thể gồm: phát ban, ngứa, phù mặt, khó thở, choáng phản vệ.
Bệnh nhân suy gan mất bù (Child-Pugh B hoặc C)
Chống chỉ định ở bệnh nhân viêm gan B mạn có suy gan mất bù do nguy cơ tích lũy thuốc và chưa có đủ dữ liệu an toàn.
Các trường hợp xơ gan còn bù (Child-Pugh A) có thể sử dụng với sự theo dõi chặt chẽ.
Không dùng đơn độc trong điều trị HIV-1
Tenofovir Alafenamide không được dùng một mình để điều trị HIV vì:
Làm tăng nguy cơ kháng thuốc,
Hiệu quả điều trị không đủ nếu không phối hợp với các thuốc ARV khác.
Chỉ dùng TAF như một phần trong phác đồ kết hợp (ví dụ: cùng với Emtricitabine, Dolutegravir, Bictegravir...).
Thận trọng, không chống chỉ định tuyệt đối nhưng cần lưu ý đặc biệt:
Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú: Chỉ dùng khi lợi ích vượt trội nguy cơ; cần theo dõi chặt.
Bệnh nhân suy thận nặng (eGFR < 15 ml/phút): Không khuyến cáo, trừ khi đang lọc máu và có chỉ định cụ thể.
Đang dùng thuốc cảm ứng enzym CYP3A mạnh (rifampin, carbamazepine, phenytoin, St. John's Wort...): Làm giảm nồng độ TAF, dẫn đến giảm hiệu quả.
Thuốc LuciTeno Tenofovir Alafenamide 25mg có cơ chế hoạt động như thế nào?
Thuốc LuciTeno Tenofovir Alafenamide 25mg hoạt động dựa trên cơ chế ức chế enzym sao chép ngược (reverse transcriptase) của virus viêm gan B (HBV) và HIV‑1. Cụ thể như sau:
TAF là tiền chất (prodrug) của Tenofovir:
Sau khi uống, TAF được hấp thu vào máu, sau đó thâm nhập vào tế bào đích nhiễm virus như tế bào gan (trong viêm gan B) hoặc tế bào lympho T (trong HIV).
Tại đây, TAF được chuyển hóa thành Tenofovir nhờ enzym nội bào.
Tenofovir → chuyển hóa thành dạng hoạt động:
Trong tế bào, Tenofovir được phosphoryl hóa thành Tenofovir diphosphate (TFV-DP) – chính là dạng hoạt động dược lý.
TFV-DP ức chế enzym reverse transcriptase:
Đây là enzym bắt buộc để virus HBV hoặc HIV sao chép vật liệu di truyền.
TFV-DP cạnh tranh với deoxyadenosine triphosphate (dATP) – một nucleotid tự nhiên.
Khi TFV-DP được tích hợp vào chuỗi DNA virus đang tổng hợp, nó sẽ gây kết thúc chuỗi (chain termination) → ngăn virus nhân lên.
Mục tiêu tác động:
HBV: Reverse transcriptase của HBV (RNA → DNA). Ức chế nhân lên của virus viêm gan B
HIV-1: HIV reverse transcriptase (RNA → DNA tiền virus). Giảm tải lượng HIV, ngăn nhiễm mới vào tế bào
TAF cho phép hiệu quả kháng virus cao với liều thấp hơn và an toàn hơn do ít ảnh hưởng đến thận và mật độ xương.
Tenofovir Alafenamide (TAF) – hoạt chất trong LuciTeno 25mg – là một prodrug được hoạt hóa trong tế bào đích để tạo thành tenofovir diphosphate, giúp ức chế enzym sao chép ngược của HBV và HIV, ngăn virus nhân lên. Nhờ phân bố chọn lọc vào mô đích, TAF hiệu quả cao và an toàn hơn TDF ở mức độ thận và xương.
Dược động học của Thuốc LuciTeno Tenofovir Alafenamide 25mg
Dưới đây là thông tin chi tiết về dược động học của thuốc LuciTeno Tenofovir Alafenamide 25mg (TAF) – tức là cách cơ thể hấp thu, phân bố, chuyển hóa và thải trừ hoạt chất này.
Hấp thu
Đường dùng: uống.
Sinh khả dụng: cao hơn so với TDF khi dùng liều thấp (25mg).
Thời gian đạt nồng độ tối đa (Tmax): khoảng 0.5 – 1 giờ sau khi uống.
Ảnh hưởng của thức ăn:
Tăng hấp thu khi uống cùng bữa ăn nhiều chất béo.
Do đó, khuyến cáo dùng sau ăn để đảm bảo hiệu quả tối đa.
Phân bố
Liên kết protein huyết tương: khoảng 80%.
Sau khi được hấp thu, TAF nhanh chóng xâm nhập vào:
Tế bào gan (đích điều trị viêm gan B),
Tế bào lympho T (trong HIV), nơi nó được hoạt hóa thành Tenofovir Diphosphate (TFV-DP) – dạng có hoạt tính.
Lưu ý: Nồng độ TFV-DP nội bào do TAF tạo ra cao hơn gấp 4–7 lần so với TDF, trong khi nồng độ Tenofovir trong máu thấp hơn 90%, giúp giảm độc tính toàn thân.
Chuyển hóa
TAF là tiền chất (prodrug), được chuyển hóa chủ yếu trong tế bào gan bởi enzym cathepsin A (CatA) hoặc CES1 thành Tenofovir.
Tenofovir sau đó được phosphoryl hóa thành Tenofovir Diphosphate (TFV-DP) – chất có hoạt tính chống virus.
Thải trừ
Thời gian bán thải (t½):
TAF trong huyết tương: ~0.5 giờ (ngắn),
TFV-DP trong tế bào: ~150–180 giờ, giúp duy trì tác dụng lâu dài.
Đường thải trừ:
Chủ yếu qua nước tiểu (dưới dạng Tenofovir),
Một phần nhỏ qua phân.
Các thông số dược động học đặc trưng (sau liều 25mg uống)
Tmax: 0.5 – 1 giờ
T½ Tenofovir trong huyết tương ~0.4 – 0.6 giờ
T½ Tenofovir diphosphate (trong tế bào) ~150–180 giờ
Diện tích dưới đường cong (AUC): Phụ thuộc liều và bữa ăn
Thải trừ: Qua thận (chủ yếu)
Ảnh hưởng bởi tình trạng bệnh lý
Suy thận nhẹ – vừa: Không cần hiệu chỉnh liều,
Suy thận nặng (eGFR < 15 mL/phút): Không khuyến cáo (trừ khi lọc máu),
Suy gan mất bù: Không dùng do dữ liệu còn hạn chế và nguy cơ tích lũy.
Tóm lại: Thuốc Tenofovir Alafenamide (TAF) trong LuciTeno được hấp thu tốt qua đường uống, tập trung chọn lọc vào mô đích (gan hoặc tế bào lympho), chuyển hóa thành tenofovir diphosphate – chất có tác dụng kháng virus kéo dài – và được thải trừ chủ yếu qua nước tiểu. So với TDF, TAF có dược động học tối ưu hơn với liều thấp và giảm độc tính thận và xương rõ rệt.
Trước khi sử dụng Thuốc LuciTeno Tenofovir Alafenamide 25mg
Trước khi sử dụng thuốc LuciTeno Tenofovir Alafenamide 25mg, bệnh nhân cần được đánh giá và tư vấn kỹ lưỡng để đảm bảo hiệu quả điều trị cũng như hạn chế rủi ro. Dưới đây là các yếu tố cần xem xét:
Đánh giá chức năng gan – thận
Chức năng gan:
Đảm bảo không có suy gan mất bù (Child-Pugh B hoặc C) vì LuciTeno chống chỉ định trong trường hợp này.
Kiểm tra ALT, AST, bilirubin, INR nếu có biểu hiện tổn thương gan.
Chức năng thận:
Đánh giá eGFR (độ lọc cầu thận):
Nếu eGFR ≥ 30 ml/phút → dùng liều tiêu chuẩn.
Nếu eGFR < 15 ml/phút → không khuyến cáo, trừ khi đang chạy thận nhân tạo và có hướng dẫn của bác sĩ.
Kiểm tra tình trạng nhiễm virus
HBV:
Xét nghiệm: HBsAg, HBeAg, anti-HBe, HBV-DNA.
Đánh giá tình trạng viêm gan mạn tính và có chỉ định điều trị kháng virus hay không.
HIV:
Trước khi dùng LuciTeno, cần loại trừ nhiễm HIV chưa được chẩn đoán bằng test HIV Ag/Ab combo hoặc HIV RNA.
Tránh dùng đơn độc TAF nếu người bệnh có HIV nhưng chưa được điều trị đúng phác đồ, để tránh kháng thuốc.
Lịch sử dùng thuốc và dị ứng
Hỏi kỹ về:
Tiền sử dị ứng hoặc quá mẫn với tenofovir hoặc các thuốc tương tự.
Các thuốc đang dùng có thể gây tương tác như:
Rifampin, carbamazepine, phenytoin, phenobarbital, St. John’s Wort – làm giảm hiệu quả của TAF do cảm ứng CYP3A.
Có dùng đồng thời các thuốc độc gan, độc thận khác không?
Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú
Chưa có đủ dữ liệu ở phụ nữ có thai, tuy nhiên:
Có thể sử dụng nếu lợi ích vượt trội nguy cơ.
Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ cần được tư vấn về biện pháp tránh thai an toàn trong quá trình điều trị.
Tenofovir có thể bài tiết vào sữa mẹ – cần cân nhắc kỹ nếu đang cho con bú.
Các xét nghiệm cần thiết trước điều trị
HBsAg, HBeAg, HBV DNA: Xác định giai đoạn và chỉ định điều trị
HIV Ag/Ab combo: Loại trừ nhiễm HIV chưa phát hiện
ALT, AST, GGT, bilirubin: Đánh giá tổn thương gan
Creatinine, eGFR: Đánh giá chức năng thận
Mật độ xương (nếu cần): Với người có nguy cơ loãng xương
Các cảnh báo trước khi dùng
Không được ngưng thuốc đột ngột, vì có thể gây bùng phát viêm gan B.
Không dùng để phòng ngừa sau phơi nhiễm HIV (PEP) hoặc PrEP.
Không dùng đơn độc trong điều trị HIV-1.
Thuốc LuciTeno Tenofovir Alafenamide 25mg được sử dụng như thế nào?
Liều dùng khuyến cáo
Người lớn bị viêm gan B mạn tính (HBV):
Liều: 1 viên (25mg) mỗi ngày.
Uống sau ăn để tăng sinh khả dụng.
Bệnh nhân HIV-1:
LuciTeno không dùng đơn độc trong điều trị HIV.
Dùng kết hợp với các thuốc ARV khác, theo phác đồ điều trị của bác sĩ chuyên khoa HIV/AIDS.
Không được tự ý dùng hoặc điều chỉnh liều mà không có chỉ định y tế, vì có thể dẫn đến kháng thuốc hoặc tái phát virus.
Thời điểm dùng thuốc
Uống vào cùng một thời điểm mỗi ngày, tốt nhất là sau bữa ăn chính (sáng hoặc tối).
Điều này giúp:
Duy trì nồng độ thuốc ổn định trong máu,
Tăng khả năng hấp thu,
Tăng hiệu quả điều trị.
Nếu quên liều thì sao?
Nếu nhớ ra trong vòng 18 giờ sau giờ uống thuốc thường lệ: uống ngay.
Nếu đã quá 18 giờ: bỏ qua liều đó, không uống gấp đôi vào liều kế tiếp.
Không nên bỏ liều thường xuyên, vì có thể gây tái hoạt virus HBV hoặc kháng HIV.
Không được:
Nhai, nghiền, bẻ viên thuốc nếu không có hướng dẫn cụ thể.
Tự ý ngưng thuốc đột ngột, đặc biệt là ở bệnh nhân viêm gan B – vì nguy cơ tái hoạt virus rất mạnh và nguy hiểm (bùng phát viêm gan cấp).
Thuốc LuciTeno Tenofovir Alafenamide 25mg có tác dụng phụ gì?
Thuốc LuciTeno Tenofovir Alafenamide 25mg (TAF) nói chung được dung nạp tốt và có ít tác dụng phụ hơn so với tiền chất trước đó là Tenofovir Disoproxil Fumarate (TDF). Tuy nhiên, vẫn có thể xảy ra một số tác dụng phụ từ nhẹ đến nghiêm trọng, như sau:
Tác dụng phụ thường gặp (≥1%)
(Thường nhẹ, thoáng qua và có thể tự hồi phục)
Buồn nôn, khó tiêu
Nhức đầu
Mệt mỏi, chóng mặt
Đau bụng hoặc tiêu chảy nhẹ
Phát ban nhẹ hoặc ngứa
Tác dụng phụ ít gặp nhưng cần theo dõi
Tăng men gan (ALT, AST): Đặc biệt khi ngừng thuốc đột ngột – có thể gây bùng phát viêm gan B
Rối loạn mỡ máu: Tăng triglyceride hoặc LDL
Suy giảm mật độ xương nhẹ: Hiếm gặp hơn so với TDF
Tăng creatinine nhẹ: Đặc biệt ở người có bệnh thận nền
Rối loạn giấc ngủ, mất ngủ: Hiếm, liên quan đến tác dụng thần kinh nhẹ
Tăng men tụy (amylase, lipase): Hiếm gặp, cần theo dõi nếu đau bụng dữ dội
Tác dụng phụ nghiêm trọng (hiếm gặp)
(Thường chỉ xảy ra khi dùng kéo dài hoặc ở người có bệnh nền)
Toan lactic (hiếm): dấu hiệu gồm buồn nôn, khó thở, đau cơ, mệt mỏi nặng.
Viêm gan cấp bùng phát khi ngừng thuốc đột ngột.
Phản ứng dị ứng nặng (quá mẫn): phát ban lan tỏa, phù mặt, khó thở, sốc phản vệ (rất hiếm).
Ngừng thuốc và báo ngay cho bác sĩ nếu gặp các dấu hiệu:
Vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu (tổn thương gan),
Đau xương, gãy xương bất thường (ảnh hưởng xương),
Mệt lả, nông thở, yếu cơ (nghi toan lactic),
Phát ban toàn thân kèm sốt, ngứa dữ dội.
Theo dõi định kỳ khi dùng thuốc:
ALT, AST: Theo dõi tổn thương gan
Creatinine, eGFR: Đánh giá chức năng thận
Mật độ xương (nếu nguy cơ cao): Phòng loãng xương
Mỡ máu (lipid): Kiểm tra rối loạn lipid máu
Thuốc LuciTeno Tenofovir Alafenamide 25mg tương tác với những thuốc nào?
Thuốc LuciTeno Tenofovir Alafenamide 25mg (TAF) có thể tương tác với một số thuốc làm thay đổi nồng độ hoặc hiệu quả của TAF, hoặc làm tăng nguy cơ tác dụng phụ. Dưới đây là các nhóm thuốc cần lưu ý:
Thuốc cảm ứng mạnh enzym CYP3A4 – làm giảm hiệu quả của TAF
Những thuốc này làm tăng chuyển hóa TAF, dẫn đến giảm nồng độ và hiệu lực kháng virus:
Rifampin, Rifabutin, Rifapentine: Kháng lao
Carbamazepine, Phenytoin, Phenobarbital: Chống động kinh
St. John's Wort (thảo dược): Chống trầm cảm tự nhiên
Không nên dùng chung với LuciTeno trừ khi có chỉ định và theo dõi đặc biệt.
Các thuốc ảnh hưởng đến chức năng thận – làm tăng nguy cơ độc tính
Khi phối hợp với các thuốc độc thận, nguy cơ tổn thương thận tăng lên dù TAF ít độc hơn TDF:
Aminoglycoside (gentamicin, amikacin): Kháng sinh độc thận
NSAIDs (ibuprofen, diclofenac, naproxen...): Dùng dài hạn liều cao
Cisplatin, carboplatin: Hóa trị liệu
Tacrolimus, cyclosporine: Ức chế miễn dịch
Các thuốc cạnh tranh đào thải qua ống thận
Có thể làm tăng nồng độ TAF trong máu, tăng nguy cơ tác dụng phụ:
Probenecid: Trị gout
Cobicistat: Thường dùng kèm trong phác đồ HIV (có thể làm tăng AUC của TAF)
Ritonavir: Tăng nồng độ TAF nếu dùng chung
Các thuốc ARV khác
TAF thường được dùng kết hợp với:
Emtricitabine, Bictegravir, Dolutegravir, Elvitegravir/Cobicistat...
Không dùng chung với các thuốc cũng chứa tenofovir, như TDF → tránh trùng lặp hoạt chất.
Khuyến nghị khi dùng Thuốc LuciTeno kèm thuốc khác
Luôn thông báo cho bác sĩ tất cả thuốc bạn đang dùng (kê đơn, không kê đơn, thảo dược, thực phẩm chức năng).
Không tự ý dùng thêm thuốc trong quá trình điều trị HBV hoặc HIV.
Thuốc LuciTeno Tenofovir Alafenamide 25mg giá bao nhiêu?
Giá Thuốc LuciTeno Tenofovir Alafenamide 25mg: Thuốc kê đơn cần sử dụng dưới sự giám sát cảu bác sỹ
Thuốc LuciTeno Tenofovir Alafenamide 25mg mua ở đâu?
Hà Nội: Số 82 Vũ Trọng Phụng, Thanh Xuân, Hà Nội
TP HCM: Số 40 Nguyễn Giản Thanh, P5, Q10, HCM
Tư vấn 0338102129
Bài viết với mong muốn tăng cường nhận thức, hiểu biết của người bệnh về việc sử dụng thuốc đúng cách, dự phòng, phát hiện và xử trí những tác dụng không mong muốn tăng cường nhận thức, hiểu biết của người bệnh về việc sử dụng 1 số thuốc điều trị viêm gan B mãn tính, giúp người bệnh tuân thủ liệu trình điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Đây là 1 trong những yếu tố quan trọng góp phần vào sự thành công của những liệu pháp điều trị.
Bài viết về Thuốc Tenofovir Alafenamide của chúng tôi được tham khảo thông tin từ website:
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm y tế
Thông tin trên bài viết là thông tin tham khảo. Đây là thuốc kê đơn nên bệnh nhân dùng thuốc theo định định và tư vấn của bác sĩ. Không tự ý dùng thuốc.