Thuốc Mitodx Mitotane 500mg là thuốc gì?

Thuốc Mitodx 500mg là thuốc chứa hoạt chất Mitotane 500mg, thuộc nhóm thuốc chống ung thư (antineoplastic agents), được sử dụng chủ yếu trong điều trị ung thư vỏ tuyến thượng thận (adrenocortical carcinoma) — một loại ung thư hiếm gặp xuất phát từ lớp vỏ của tuyến thượng thận.

Thuốc Mitodx (Mitotane 500mg) được chỉ định trong:

Điều trị ung thư vỏ tuyến thượng thận tiến triển, ác tính hoặc di căn (adrenocortical carcinoma).

Có thể được dùng sau phẫu thuật cắt bỏ khối u tuyến thượng thận để giảm nguy cơ tái phát.

Mitotane hoạt động bằng cách:

Phá hủy chọn lọc tế bào vỏ thượng thận, đặc biệt là lớp bó (zona fasciculata) và lớp lưới (zona reticularis).

Ức chế enzym steroidogenesis, làm giảm sản xuất hormon cortisol và androgen.

Cơ chế tác dụng của Thuốc Mitodx Mitotane 500mg

Mitotane có cấu trúc tương tự DDT (một loại thuốc trừ sâu organochlorine), nhưng được tổng hợp để có tác dụng chọn lọc trên mô tuyến thượng thận.

Gây hoại tử tế bào vỏ thượng thận → giảm tiết cortisol.

Ức chế enzym 11β-hydroxylase → giảm tổng hợp hormon steroid.

Ngoài ra, thuốc còn có thể gây cảm ứng enzym gan CYP3A4, làm tăng chuyển hóa của nhiều thuốc khác.

Dược lực học

Tác dụng diệt tế bào vỏ thượng thận chọn lọc, dẫn đến giảm nồng độ cortisol huyết tương và đôi khi gây suy thượng thận toàn phần → cần bổ sung glucocorticoid (hydrocortisone).

Chỉ định của Thuốc Mitodx Mitotane 500mg

Thuốc Mitodx (Mitotane 500mg) được chỉ định đặc hiệu trong điều trị các bệnh lý ác tính của tuyến thượng thận, cụ thể như sau:

Ung thư vỏ tuyến thượng thận (Adrenocortical carcinoma – ACC)

Đây là chỉ định chính và được FDA và EMA chấp thuận.

Dùng cho:

Bệnh nhân ung thư vỏ tuyến thượng thận tiến triển, không thể phẫu thuật được.

Bệnh nhân đã phẫu thuật cắt bỏ khối u nhưng cần điều trị hỗ trợ (adjuvant therapy) để giảm nguy cơ tái phát.

Trường hợp có di căn xa (gan, phổi, xương, hạch, v.v.).

Cơ chế tác dụng trong chỉ định này:

Mitotane tiêu diệt chọn lọc tế bào vỏ thượng thận ác tính và ức chế tổng hợp hormon steroid, giúp làm chậm tiến triển khối u và giảm triệu chứng do tăng hormon cortisol (như trong hội chứng Cushing do u thượng thận).

Điều trị hội chứng Cushing do ung thư vỏ thượng thận

Trong trường hợp u vỏ thượng thận tiết quá mức cortisol, Mitotane giúp ức chế tổng hợp hormon steroid, từ đó giảm nồng độ cortisol máu và kiểm soát các triệu chứng của hội chứng Cushing (tăng huyết áp, tăng đường huyết, béo trung tâm, yếu cơ…).

Điều trị hỗ trợ sau phẫu thuật u thượng thận ác tính

Sau khi cắt bỏ hoàn toàn khối u, Mitotane được sử dụng như liệu pháp hỗ trợ để:

Giảm nguy cơ tái phát tại chỗ hoặc di căn xa.

Ức chế sự phát triển của tế bào ác tính còn sót lại.

Chống chỉ định của Thuốc Mitodx Mitotane 500mg

Thuốc Mitodx (Mitotane 500mg) là thuốc có độc tính cao, tác động mạnh lên tuyến thượng thận và hệ thần kinh trung ương, do đó có một số chống chỉ định nghiêm ngặt như sau:

Quá mẫn với Mitotane hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc

Bệnh nhân có tiền sử dị ứng hoặc quá mẫn cảm với Mitotane hoặc các tá dược trong thuốc không được sử dụng.

Các biểu hiện có thể bao gồm: phát ban, ngứa, sưng phù, khó thở, hoặc phản vệ.

Phụ nữ đang mang thai

 

Chống chỉ định tuyệt đối trong thai kỳ, vì Mitotane có thể gây độc cho thai nhi.

Thuốc có khả năng qua nhau thai và gây tổn thương tuyến thượng thận của thai, dẫn đến suy thượng thận bẩm sinh hoặc các dị tật khác.

Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản phải sử dụng biện pháp tránh thai hiệu quả trong thời gian điều trị và ít nhất 4 năm sau khi ngừng thuốc, do Mitotane tồn tại rất lâu trong mô mỡ.

Phụ nữ đang cho con bú

Không nên dùng trong thời kỳ cho con bú, vì Mitotane có thể bài tiết vào sữa mẹ, gây suy tuyến thượng thận và độc thần kinh ở trẻ bú mẹ.

Nếu cần điều trị bằng Mitodx, phải ngừng cho con bú hoàn toàn.

Bệnh nhân bị suy tuyến thượng thận chưa được điều trị hoặc không kiểm soát

Vì Mitotane ức chế mạnh hoạt động tuyến thượng thận, nếu dùng ở bệnh nhân đã suy thượng thận mà không được bổ sung hormon (hydrocortison hoặc fludrocortison) có thể gây suy thượng thận cấp nguy hiểm tính mạng.

Dược động học của Thuốc Mitodx Mitotane 500mg

Thuốc Mitodx chứa hoạt chất Mitotane 500mg, có đặc tính dược động học độc đáo và phức tạp, do thuốc tích lũy mạnh trong mô mỡ và thải trừ rất chậm. Việc hiểu rõ các đặc điểm dược động học giúp theo dõi và điều chỉnh liều an toàn trong quá trình điều trị ung thư vỏ tuyến thượng thận.

Hấp thu

Sinh khả dụng đường uống: Biến thiên lớn giữa các bệnh nhân, khoảng 30 – 40%.

Tăng hấp thu rõ rệt khi dùng cùng thức ăn chứa nhiều chất béo → nên uống thuốc trong hoặc sau bữa ăn giàu lipid để đạt nồng độ điều trị tối ưu.

Khởi phát tác dụng chậm, cần nhiều tuần để đạt nồng độ ổn định trong huyết tương.

Phân bố

Mitotane là chất tan trong lipid mạnh, do đó:

Phân bố rộng rãi vào mô mỡ, mô thần kinh, và mô thượng thận.

Thể tích phân bố rất lớn.

Liên kết protein huyết tương cao (>95%), chủ yếu với lipoprotein.

Do tích lũy trong mô mỡ, thuốc có thể vẫn còn trong cơ thể nhiều tháng sau khi ngừng điều trị.

Chuyển hóa

Chuyển hóa chủ yếu ở gan thông qua hệ cytochrome P450 (đặc biệt là CYP3A4).

Sinh ra các chất chuyển hóa không hoạt tính như: o,p’-DDE; o,p’-DDA (1,1-(o,p'-dichlorodiphenyl)acetic acid)

Mitotane tự cảm ứng chuyển hóa của chính nó, khiến nồng độ huyết tương có thể thay đổi trong quá trình điều trị dài ngày.

Thải trừ

Đào thải chủ yếu qua mật và phân (phần lớn dạng chuyển hóa).

Một lượng nhỏ được thải qua nước tiểu.

Thời gian bán thải (t½):

Rất dài, dao động từ 18 đến 159 ngày (trung bình khoảng 50 ngày).

Do vậy, cần nhiều tuần hoặc tháng để đạt nồng độ ổn định trong máu và cũng rất lâu để thải sạch sau khi ngừng thuốc.

Nồng độ huyết tương điều trị

Nồng độ điều trị tối ưu: khoảng 14 – 20 mg/L (theo khuyến cáo lâm sàng).

Nồng độ >20 mg/L có thể gây độc thần kinh trung ương (rối loạn ngôn ngữ, mất điều hòa, lú lẫn).

Vì vậy, cần theo dõi định kỳ nồng độ Mitotane huyết tương để điều chỉnh liều an toàn.

Lưu ý trước khi sử dụng Thuốc Mitodx Mitotane 500mg

Thuốc Mitodx (Mitotane 500mg) là thuốc chống ung thư độc tế bào, có tác dụng đặc hiệu trên tuyến thượng thận, nhưng cũng gây nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được theo dõi cẩn thận. Trước và trong khi sử dụng thuốc, cần đặc biệt chú ý các điểm sau:

Theo dõi chặt chẽ nồng độ Mitotane trong huyết tương

Mitotane có thời gian bán thải rất dài và tích lũy trong mô mỡ, nên dễ gây ngộ độc nếu liều quá cao.

Cần định kỳ đo nồng độ huyết tương (khoảng mỗi 2–4 tuần) để duy trì trong khoảng điều trị 14–20 mg/L.

Nếu vượt quá 20 mg/L → nguy cơ ngộ độc thần kinh trung ương (chóng mặt, mất thăng bằng, rối loạn ngôn ngữ, lú lẫn, buồn ngủ).

Theo dõi chức năng tuyến thượng thận

Mitotane ức chế tổng hợp hormon cortisol và có thể gây suy tuyến thượng thận thứ phát hoặc toàn phần.

Do đó:

Cần đo cortisol huyết thanh định kỳ.

Nếu nồng độ thấp → phải bổ sung hormon thay thế (hydrocortisone ± fludrocortisone).

Bệnh nhân cần mang theo thẻ cảnh báo y tế (Steroid card) ghi rõ đang điều trị Mitotane, vì có thể cần tăng liều steroid trong tình huống stress (phẫu thuật, nhiễm trùng, chấn thương).

Theo dõi chức năng gan và lipid máu

Mitotane chuyển hóa chủ yếu tại gan → có thể tăng men gan (ALT, AST) hoặc gây độc gan.

Ngoài ra, thuốc làm tăng cholesterol và triglycerid huyết tương → nên xét nghiệm định kỳ để điều chỉnh chế độ ăn hoặc thuốc hạ lipid nếu cần.

Ảnh hưởng lên hệ thần kinh trung ương

Tác dụng phụ thần kinh rất thường gặp khi nồng độ huyết tương cao:

Mất điều hòa (ataxia)

Rối loạn ngôn ngữ, nói lắp

Lú lẫn, ngủ gà, suy giảm trí nhớ

Nếu xuất hiện, cần ngưng thuốc tạm thời cho đến khi nồng độ giảm.

Phụ nữ mang thai và cho con bú

Chống chỉ định tuyệt đối do nguy cơ gây độc tính và dị tật cho thai nhi.

Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản phải dùng biện pháp tránh thai hiệu quả trong khi dùng thuốc và ít nhất 4 năm sau khi ngừng điều trị, do thuốc tích lũy lâu dài.

Không dùng cho phụ nữ đang cho con bú, vì Mitotane bài tiết qua sữa và có thể gây hại cho trẻ.

Ảnh hưởng đến khả năng lái xe và vận hành máy móc

Thuốc có thể gây chóng mặt, buồn ngủ, rối loạn thăng bằng hoặc suy giảm nhận thức → không nên lái xe, vận hành máy móc hoặc làm việc cần sự tỉnh táo trong quá trình điều trị.

Tương tác thuốc cần lưu ý

Mitotane cảm ứng mạnh enzym CYP3A4, làm giảm tác dụng của nhiều thuốc khác, đặc biệt là:

Thuốc tránh thai đường uống

Warfarin

Phenytoin, phenobarbital

Corticosteroid

Một số thuốc chống HIV, thuốc gây mê

Cần thông báo cho bác sĩ về tất cả các thuốc đang dùng để điều chỉnh liều phù hợp.

Theo dõi lâu dài sau khi ngừng thuốc

Do Mitotane tồn tại lâu trong cơ thể (vài tháng đến vài năm), tác dụng ức chế thượng thận có thể kéo dài → tiếp tục theo dõi chức năng thượng thận ít nhất 6 tháng – 1 năm sau khi ngừng điều trị.

Liều dùng và Cách dùng Thuốc Mitodx Mitotane 500mg

Thuốc Mitodx (Mitotane 500mg) là thuốc điều trị ung thư vỏ tuyến thượng thận (adrenocortical carcinoma) có khoảng điều trị hẹp và biến thiên lớn giữa các bệnh nhân. Việc dùng thuốc phải được bác sĩ chuyên khoa ung thư hoặc nội tiết theo dõi chặt chẽ, đặc biệt là nồng độ Mitotane trong huyết tương.

Cách dùng

Đường dùng: Uống.

Thời điểm dùng: Nên uống trong hoặc ngay sau bữa ăn giàu chất béo (sữa, bơ, phô mai, dầu, thịt cá béo...) để tăng hấp thu.

Nuốt nguyên viên với nước, không nghiền, không nhai vì thuốc có thể gây kích ứng niêm mạc.

Nếu quên liều: Uống ngay khi nhớ ra, nhưng không uống gấp đôi liều nếu gần đến thời điểm liều tiếp theo.

Liều dùng cho người lớn

Liều khởi đầu Thường dùng 2 – 6 g/ngày, chia làm 2–3 lần uống.

Có thể bắt đầu từ liều thấp 1–2 g/ngày, sau đó tăng dần 0.5–1 g mỗi 3–7 ngày, tùy khả năng dung nạp.

Mục tiêu: đạt nồng độ Mitotane trong huyết tương từ 14 – 20 mg/L (khoảng điều trị hiệu quả).

Liều duy trì

Sau khi đạt được nồng độ huyết tương mục tiêu, duy trì ở liều: 2 – 3 g/ngày (chia 2–3 lần).

Cần theo dõi nồng độ Mitotane huyết tương định kỳ mỗi 2–4 tuần.

Nếu nồng độ vượt quá 20 mg/L, nên giảm liều hoặc tạm ngưng thuốc để tránh độc tính thần kinh trung ương.

Thời gian điều trị

Điều trị thường kéo dài nhiều tháng đến vài năm, tùy đáp ứng lâm sàng và khả năng dung nạp.

Trong điều trị hỗ trợ sau phẫu thuật, có thể duy trì thuốc ít nhất 2 năm nếu bệnh nhân dung nạp tốt.

Liều cho bệnh nhân đặc biệt

Người cao tuổi: Thận trọng, khởi đầu liều thấp hơn do tăng nhạy cảm thần kinh và giảm chuyển hóa gan.

Suy gan: Có thể tích lũy thuốc → cần giảm liều và theo dõi chức năng gan chặt chẽ.

Suy thận: Không cần chỉnh liều đáng kể (thuốc thải qua mật là chính).

Trẻ em: Kinh nghiệm lâm sàng hạn chế, phải theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa ung thư nhi.

Theo dõi trong quá trình điều trị

Nồng độ Mitotane huyết tương: mỗi 2–4 tuần (hoặc sớm hơn khi có dấu hiệu ngộ độc).

Chức năng gan (ALT, AST, bilirubin): định kỳ 1–2 tháng/lần.

Cortisol và ACTH: theo dõi suy tuyến thượng thận.

Lipid máu: theo dõi tăng cholesterol, triglycerid.

Tác dụng thần kinh: hỏi bệnh nhân về mất thăng bằng, rối loạn ngôn ngữ, lú lẫn, buồn ngủ.

Lưu ý khi ngừng thuốc

Không ngừng đột ngột nếu bệnh nhân đang phụ thuộc hormon thay thế.

Vì thuốc có thời gian bán thải rất dài (18–159 ngày), tác dụng có thể kéo dài nhiều tháng sau khi ngừng → tiếp tục theo dõi chức năng thượng thận và gan sau khi dừng thuốc.

Thuốc Mitodx Mitotane 500mg có tác dụng phụ gì?

Thuốc Mitodx (Mitotane 500mg) là thuốc chống ung thư độc tế bào, tác động chọn lọc lên vỏ tuyến thượng thận, nhưng đồng thời có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, gan, hệ tiêu hóa và nội tiết.

Các tác dụng phụ thường phụ thuộc vào liều và nồng độ Mitotane trong huyết tương, đặc biệt khi >20 mg/L.

Tác dụng phụ trên hệ thần kinh trung ương (CNS)

Đây là nhóm tác dụng phụ thường gặp nhất và đặc trưng nhất của Mitotane.

Mất điều hòa vận động (ataxia): Đi loạng choạng, khó giữ thăng bằng

Rối loạn ngôn ngữ (loạn nói, nói chậm, nói lắp): Do độc tính thần kinh trung ương

Buồn ngủ, ngủ gà, mệt mỏi: Liên quan đến nồng độ thuốc cao

Lú lẫn, giảm trí nhớ, rối loạn nhận thức: Cần theo dõi kỹ ở người cao tuổi

Chóng mặt, nhức đầu: Thường xuất hiện trong vài tuần đầu

Trầm cảm hoặc thay đổi tâm trạng: Hiếm gặp nhưng có thể nghiêm trọng

Lưu ý: Khi có các dấu hiệu trên, cần định lượng nồng độ Mitotane huyết tương, và ngừng thuốc tạm thời nếu >20 mg/L.

Tác dụng phụ trên hệ tiêu hóa

Buồn nôn, nôn: Rất thường gặp

Tiêu chảy: Có thể kéo dài

Chán ăn, sụt cân: Do giảm tiết hormon và tác dụng toàn thân

Đau bụng, khó tiêu: Thường nhẹ, có thể giảm khi dùng cùng thức ăn

Viêm gan, tăng men gan (ALT, AST): Cần theo dõi chức năng gan định kỳ

Tác dụng phụ trên hệ nội tiết và chuyển hóa

Do Mitotane ức chế tổng hợp hormon steroid của tuyến thượng thận.

Suy tuyến thượng thận: Mệt mỏi, hạ huyết áp, hạ natri máu, tăng kali máu, hạ đường huyết

Hạ cortisol huyết tương: Cần bổ sung hydrocortisone hoặc fludrocortisone

Tăng lipid máu: Tăng cholesterol và triglycerid (rất thường gặp)

Rối loạn kinh nguyệt / giảm ham muốn: Do ức chế hormon sinh dục thứ phát

Suy giáp nhẹ: Có thể gặp khi dùng dài ngày

Tác dụng phụ trên gan

Tăng men gan (AST, ALT, GGT) thường gặp ở giai đoạn đầu điều trị.

Hiếm gặp viêm gan do thuốc hoặc vàng da ứ mật.

Cần xét nghiệm chức năng gan định kỳ (1–2 tháng/lần).

Tác dụng phụ trên hệ tạo máu

Giảm bạch cầu nhẹ hoặc thiếu máu nhẹ có thể xảy ra khi dùng kéo dài.

Hiếm: giảm tiểu cầu. Theo dõi công thức máu định kỳ nếu dùng dài ngày.

Tác dụng phụ khác

Da – niêm mạc: Phát ban, khô da, rụng tóc nhẹ

Thận – tiết niệu: Hiếm, có thể tăng urê huyết hoặc protein niệu nhẹ

Mệt mỏi toàn thân, chán ăn: Thường gặp do suy thượng thận thứ phát

Thuốc Mitodx Mitotane 500mg tương tác với những thuốc nào?

Thuốc Mitodx (Mitotane 500mg) có khả năng tương tác với nhiều thuốc khác do tác dụng cảm ứng mạnh enzym gan (CYP3A4) và ức chế hoạt động của tuyến thượng thận, dẫn đến thay đổi nồng độ của nhiều thuốc trong huyết tương.

Dưới đây là các tương tác quan trọng cần lưu ý:

Tác động cảm ứng enzym CYP3A4

Mitotane kích thích mạnh enzym CYP3A4 ở gan, làm tăng chuyển hóa và giảm hiệu lực của nhiều thuốc dùng đồng thời.

Các thuốc bị giảm tác dụng khi dùng cùng Mitodx:

Thuốc chống động kinh: Phenytoin, Carbamazepine, Valproate.

Thuốc kháng virus HIV: Ritonavir, Indinavir, Lopinavir, Efavirenz.

Thuốc tránh thai đường uống (estrogen/progestin) → giảm hiệu quả tránh thai.

Thuốc chống đông đường uống: Warfarin, Acenocoumarol → giảm tác dụng chống đông → cần theo dõi INR sát.

Corticosteroid (Hydrocortisone, Prednisolone) → Mitotane làm tăng chuyển hóa, khiến thuốc mất hiệu quả; có thể phải tăng liều bù.

Thuốc chống ung thư khác: Etoposide, Cyclophosphamide, Paclitaxel → giảm nồng độ trong máu.

Tăng độc tính khi phối hợp

Mitotane có thể làm tăng độc tính thần kinh và gan khi dùng chung với một số thuốc:

Thuốc an thần, gây ngủ (Benzodiazepine, Barbiturate): Tăng ức chế thần kinh trung ương, buồn ngủ, lú lẫn

Rượu, thuốc ngủ, thuốc chống trầm cảm: Tăng buồn ngủ, giảm khả năng tập trung

Thuốc độc gan (Isoniazid, Methotrexate, Paracetamol liều cao): Tăng nguy cơ tổn thương gan

Ảnh hưởng đến hormon và nội tiết

Mitotane ức chế tổng hợp cortisol và hormon steroid, do đó có thể giảm tác dụng của hormon thay thế hoặc làm rối loạn chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ.

Cần theo dõi hormon tuyến thượng thận và tuyến giáp định kỳ.

Tương tác với thuốc dùng trong gây mê hoặc phẫu thuật

Mitotane kéo dài thời gian ngủ do thuốc mê (do ức chế thần kinh trung ương).

Trước khi phẫu thuật, cần thông báo cho bác sĩ gây mê biết người bệnh đang dùng Mitodx.

Khuyến cáo khi phối hợp thuốc

Dùng Mitodx với thuốc chuyển hóa qua CYP3A4: Cần theo dõi hiệu quả điều trị và chỉnh liều nếu cần

Phụ nữ dùng thuốc tránh thai: Nên chuyển sang biện pháp tránh thai không nội tiết

Dùng cùng corticosteroid: Có thể cần tăng liều hormon thay thế

Dùng cùng thuốc an thần, rượu: Tránh phối hợp, hoặc giảm liều và theo dõi triệu chứng thần kinh

Thuốc Mitodx Mitotane 500mg giá bao nhiêu?

Giá Thuốc Mitodx Mitotane 500mg: Thuốc kê đơn nên sử dụng dưới sự giám sát của bác sỹ

Thuốc Mitodx Mitotane 500mg mua ở đâu?

Hà Nội: Số 82 Vũ Trọng Phụng, Thanh Xuân, Hà Nội

TP HCM: Số 40 Nguyễn Giản Thanh, P5, Q10, HCM

Tư vấn 0338102129

Bài viết với mong muốn tăng cường nhận thức, hiểu biết của người bệnh về việc sử dụng thuốc đúng cách, dự phòng, phát hiện và xử trí những tác dụng không mong muốn tăng cường nhận thức, hiểu biết của người bệnh về việc sử dụng 1 số thuốc điều trị ung thư vỏ tuyến thượng thận (adrenocortical carcinoma) — một loại ung thư hiếm gặp xuất phát từ lớp vỏ của tuyến thượng thận, giúp người bệnh tuân thủ liệu trình điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Đây là 1 trong những yếu tố quan trọng góp phần vào sự thành công của những liệu pháp điều trị.

Bài viết về Thuốc Mitotane của chúng tôi được tham khảo thông tin từ website:   mayoclinic

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm y tế

Thông tin trên bài viết là thông tin tham khảo. Đây là thuốc kê đơn nên bệnh nhân dùng thuốc theo định định và tư vấn của bác sĩ. Không tự ý dùng thuốc.