Thuốc Ufur Tegafur/Uracil là thuốc gì?

Thuốc Ufur (Tegafur/Uracil) là thuốc hóa trị đường uống, thuộc nhóm thuốc kháng chuyển hóa (fluoropyrimidine), được sử dụng chủ yếu trong điều trị một số bệnh ung thư như:

Ung thư đại trực tràng                                                                            

Ung thư dạ dày

Ung thư vú

Ung thư phổi

Một số ung thư đường tiêu hóa khác

Thành phần Thuốc Ufur là thuốc phối hợp gồm:

Tegafur 100mg: tiền chất (prodrug) của 5-Fluorouracil (5-FU)

Uracil 224mg: chất ức chế enzym dihydropyrimidine dehydrogenase (DPD) – enzym phân hủy 5-FU

Nhờ uracil, nồng độ 5-FU trong cơ thể được duy trì lâu hơn, giúp tăng hiệu quả điều trị và giảm độc tính toàn thân so với dùng 5-FU đơn thuần.

Cơ chế tác dụng của Thuốc Ufur Tegafur/Uracil

Tegafur được chuyển hóa trong cơ thể thành 5-FU

5-FU ức chế tổng hợp DNA và RNA của tế bào ung thư → làm ngăn chặn sự phát triển và phân chia tế bào ung thư

Uracil làm chậm quá trình thoái hóa 5-FU, giúp thuốc tác dụng kéo dài

Thường dùng: Đơn trị liệu hoặc phối hợp với các thuốc khác (ví dụ: leucovorin, cisplatin, oxaliplatin…) tùy phác đồ

Ưu điểm của Thuốc Ufur

Dùng đường uống, thuận tiện cho điều trị ngoại trú

Tác dụng tương đương 5-FU truyền tĩnh mạch trong nhiều chỉ định

Giảm biến chứng do truyền tĩnh mạch kéo dài

Là thuốc kê đơn, chỉ dùng theo chỉ định bác sĩ chuyên khoa ung bướu

Chỉ định của Thuốc Ufur Tegafur/Uracil

Thuốc Ufur được chỉ định trong điều trị một số bệnh ung thư, đặc biệt là các ung thư thuộc đường tiêu hóa và ung thư vú.

Chỉ định của Thuốc Ufur Tegafur

Ung thư đại trực tràng

Điều trị ung thư đại tràng và trực tràng

Có thể dùng: Đơn trị hoặc phối hợp với các thuốc hóa trị khác (ví dụ: leucovorin, oxaliplatin…) theo phác đồ của bác sĩ

Ung thư dạ dày

Điều trị ung thư dạ dày tiến triển hoặc tái phát

Dùng trong các phác đồ hóa trị đường uống thay thế 5-FU truyền tĩnh mạch

Ung thư vú

Điều trị ung thư vú, đặc biệt trong: Giai đoạn tiến triển hoặc tái phát, di căn

Ung thư phổi

Chủ yếu là ung thư phổi không tế bào nhỏ

Có thể dùng đơn trị hoặc phối hợp tùy từng phác đồ

Một số ung thư đường tiêu hóa khác

Ung thư thực quản

Ung thư tụy (trong một số phác đồ nhất định)

Lưu ý quan trọng

Việc chỉ định cụ thể phụ thuộc vào giai đoạn bệnh, thể trạng người bệnh và phác đồ điều trị

Thuốc chỉ sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa ung bướu

Có thể cần điều chỉnh liều ở bệnh nhân:

Suy gan

Suy thận

Người cao tuổi

Chống chỉ định của Thuốc Ufur Tegafur/Uracil

Thuốc Ufur (Tegafur/Uracil) có các chống chỉ định sau đây:

Quá mẫn

Dị ứng hoặc quá mẫn với: Tegafur; Uracil; 5-Fluorouracil (5-FU) hoặc bất kỳ tá dược nào của thuốc

Suy tủy xương nặng

Bạch cầu, tiểu cầu hoặc hồng cầu giảm nặng

Các trường hợp:

Ức chế tủy xương nặng

Bệnh nhân đang bị nhiễm trùng nặng chưa kiểm soát

Suy gan hoặc suy thận nặng

Suy gan nặng

Suy thận nặng (đặc biệt khi độ thanh thải creatinin giảm rõ rệt)

Nguy cơ tích lũy thuốc và tăng độc tính

Thiếu hụt enzym DPD (Dihydropyrimidine Dehydrogenase)

Thiếu hụt hoàn toàn hoặc nghi ngờ thiếu hụt DPD

Có thể gây độc tính nghiêm trọng hoặc đe dọa tính mạng khi dùng các thuốc fluoropyrimidine (5-FU, tegafur)

Phụ nữ có thai

Chống chỉ định trong thai kỳ

Có nguy cơ gây dị tật thai nhi hoặc độc tính cho thai

Phụ nữ đang cho con bú

Không dùng vì: Chưa rõ thuốc có bài tiết qua sữa mẹ hay khôn. Nguy cơ gây độc cho trẻ bú

Bệnh nhân đang dùng thuốc chống chỉ định tương tác

Brivudine, sorivudine hoặc các thuốc tương tự:

Gây ức chế mạnh enzym DPD

Có thể dẫn đến độc tính 5-FU nghiêm trọng, tử vong

Lưu ý thận trọng (không phải chống chỉ định tuyệt đối)

Người cao tuổi

Bệnh nhân:

Suy gan/thận mức độ nhẹ–trung bình

Tiền sử bệnh tim mạch

Viêm loét đường tiêu hóa

Dược động học của Thuốc Ufur Tegafur/Uracil

Dược động học của Thuốc Ufur (Tegafur/Uracil) phản ánh đặc điểm của một fluoropyrimidine đường uống, trong đó tegafur là tiền chất của 5-FU và uracil làm chậm thoái hóa 5-FU. Các đặc điểm chính như sau:

Hấp thu

Hấp thu tốt qua đường tiêu hóa sau khi uống

Tegafur và uracil đạt nồng độ đỉnh trong huyết tương sau khoảng 1–3 giờ

Thức ăn có thể làm chậm nhẹ tốc độ hấp thu, nhưng không ảnh hưởng đáng kể đến sinh khả dụng

Phân bố

Tegafur và 5-FU (sau khi chuyển hóa) phân bố rộng trong các mô

Qua được hàng rào máu – não với lượng nhỏ

Gắn protein huyết tương thấp

Nồng độ 5-FU tại mô u được duy trì lâu hơn nhờ uracil ức chế enzym DPD

Chuyển hóa

Tegafur là tiền chất, được chuyển hóa chủ yếu tại gan nhờ hệ enzym CYP2A6 thành 5-Fluorouracil (5-FU)

5-FU tiếp tục được chuyển hóa:

Một phần thành các chất có hoạt tính (FdUMP, FUTP) → tác dụng chống ung thư

Phần lớn bị bất hoạt bởi enzym DPD

Uracil cạnh tranh với 5-FU tại enzym DPD → giảm phân hủy 5-FU, kéo dài thời gian tác dụng

Thải trừ

Chủ yếu qua thận

Dưới dạng chất chuyển hóa của 5-FU

Một phần nhỏ ở dạng không đổi

Thời gian bán thải (t½):

Tegafur: khoảng 6–11 giờ

5-FU (gián tiếp từ tegafur): được duy trì ổn định hơn so với 5-FU tiêm

Bài tiết một phần nhỏ qua phân

Đặc điểm dược động học quan trọng

Giúp tạo nồng độ 5-FU ổn định, kéo dài

Giảm đỉnh nồng độ cao → giảm độc tính cấp

Dược động học có thể thay đổi đáng kể ở bệnh nhân: Suy gan; Suy thận; Người cao tuổi; Thiếu hụt enzym DPD

Ý nghĩa lâm sàng

Cho phép dùng đường uống thay thế 5-FU truyền tĩnh mạch trong nhiều phác đồ

Cần theo dõi chức năng gan, thận

Điều chỉnh liều khi cần thiết

Ngừng thuốc sớm nếu có dấu hiệu độc tính nặng

Lưu ý trước khi sử dụng Thuốc Ufur Tegafur/Uracil

Dưới đây là những lưu ý quan trọng trước khi sử dụng Thuốc Ufur (Tegafur/Uracil), đặc biệt cần quan tâm trong thực hành lâm sàng ung bướu:

Chỉ sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa

Ufur là thuốc hóa trị, chỉ dùng khi:

Có chẩn đoán ung thư rõ ràng

Có phác đồ điều trị phù hợp

Không tự ý dùng hoặc ngừng thuốc

Đánh giá trước điều trị

Trước khi bắt đầu Ufur, cần:

Công thức máu (bạch cầu, tiểu cầu, hemoglobin)

Chức năng gan (AST, ALT, bilirubin)

Chức năng thận (creatinin, ClCr)

Đánh giá:

Thể trạng chung (PS)

Tình trạng nhiễm trùng

Nguy cơ thiếu hụt enzym DPD

Thiếu hụt DPD (dihydropyrimidine dehydrogenase) có thể gây:

Độc tính rất nặng, thậm chí tử vong

Cần thận trọng cao nếu nghi ngờ thiếu hụt DPD

Ngừng thuốc ngay khi xuất hiện độc tính nặng sớm (tiêu chảy, viêm niêm mạc, giảm bạch cầu nhanh)

Thận trọng ở bệnh nhân đặc biệt

Người cao tuổi: dễ gặp độc tính hơn

Suy gan, suy thận nhẹ–trung bình: có thể cần giảm liều

Bệnh tim mạch: Fluoropyrimidine có thể gây thiếu máu cơ tim, loạn nhịp

Rối loạn tiêu hóa:

Viêm loét dạ dày–ruột

Tiêu chảy mạn tính

Phụ nữ có thai và cho con bú

Chống chỉ định cho phụ nữ có thai

Không dùng cho phụ nữ đang cho con bú

Cần tránh thai hiệu quả trong thời gian điều trị

Cả nam và nữ nên tránh thai ít nhất 6 tháng sau khi ngừng thuốc

Tương tác thuốc cần tránh

Brivudine, sorivudine và các thuốc tương tự:

Gây ức chế mạnh enzym DPD → nguy cơ tử vong

Thận trọng khi dùng cùng:

Các thuốc gây ức chế tủy xương

Thuốc gây độc gan, thận

Theo dõi trong quá trình dùng thuốc

Cần kiểm tra:

Công thức máu định kỳ

Chức năng gan, thận

Theo dõi các dấu hiệu độc tính:

Tiêu chảy nặng

Loét miệng

Sốt, nhiễm trùng

Xuất huyết bất thường

Ngừng thuốc và báo bác sĩ ngay nếu xuất hiện triệu chứng nghiêm trọng

Lưu ý khi dùng thuốc

Uống thuốc đúng liều, đúng giờ

Không nghiền, nhai viên nang (nếu là dạng nang)

Tránh dùng rượu bia

Không tự ý dùng thuốc nam, thực phẩm chức năng khi chưa hỏi bác sĩ

Liều dùng và Cách dùng Thuốc Ufur Tegafur/Uracil

Liều cụ thể có thể thay đổi theo phác đồ, loại ung thư và thể trạng người bệnh, do đó luôn tuân theo chỉ định bác sĩ chuyên khoa ung bướu.

Liều dùng Thuốc Ufur (tham khảo)

Liều thường dùng cho người lớn

Tổng liều tegafur: khoảng 300–600 mg/ngày

Tương ứng với: Ufur Tegafur 100 mg / Uracil 224 mg

Thường dùng 3–6 viên/ngày. Chia làm 2–3 lần/ngày (sáng – trưa – tối)

Một số phác đồ thường gặp

Đơn trị liệu: 300–400 mg tegafur/ngày, dùng liên tục

Phối hợp leucovorin (thường trong ung thư đại trực tràng):

Ufur + leucovorin uống cùng hoặc theo chỉ định

Phác đồ chu kỳ: Dùng liên tục 21–28 ngày, sau đó nghỉ 7 ngày hoặc dùng liên tục dài ngày nếu dung nạp tốt

Bác sĩ sẽ điều chỉnh liều dựa trên:

Công thức máu

Chức năng gan, thận

Mức độ dung nạp và độc tính

Điều chỉnh liều

Cần giảm liều hoặc tạm ngưng trong các trường hợp:

Giảm bạch cầu, tiểu cầu

Tiêu chảy độ nặng

Viêm loét miệng nặng

Suy gan hoặc suy thận

Người cao tuổi

Cách dùng Thuốc Ufur

Cách uống: Uống nguyên viên, không nhai, không nghiền

Uống với nước lọc

Có thể uống sau ăn để giảm kích ứng tiêu hóa

Không tự ý tăng/giảm liều

Không uống bù liều gấp đôi nếu quên

Không dùng chung với thuốc chống chỉ định (ví dụ: brivudine)

Xử trí khi quên liều

Nếu nhớ ra trong vòng vài giờ → uống ngay

Nếu gần đến liều kế tiếp → bỏ qua liều đã quên

Không uống gấp đôi liều

Theo dõi trong quá trình dùng thuốc

Xét nghiệm máu định kỳ

Theo dõi: Tiêu chảy; Sốt; Loét miệng; Xuất huyết bất thường

Báo bác sĩ ngay nếu có dấu hiệu độc tính nặng

Thuốc Ufur Tegafur/Uracil có tác dụng phụ gì?

Thuốc Ufur (Tegafur/Uracil) là thuốc hóa trị nhóm fluoropyrimidine, vì vậy có thể gây nhiều tác dụng phụ, mức độ từ nhẹ đến nặng. Dưới đây là các tác dụng phụ thường gặp và nghiêm trọng cần lưu ý:

Tác dụng phụ thường gặp

Tiêu hóa: Buồn nôn, nôn; Tiêu chảy; Chán ăn; Viêm miệng, loét miệng; Đau bụng

Huyết học: Giảm bạch cầu; Giảm tiểu cầu; Thiếu máu

Làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, chảy máu

Da và niêm mạc: Phát ban, ngứa; Hội chứng bàn tay – bàn chân (đỏ, rát, bong tróc da); Sạm da, khô da; Rụng tóc nhẹ (ít gặp)

Toàn thân: Mệt mỏi; Sốt nhẹ; Chóng mặt

Tác dụng phụ ít gặp nhưng nghiêm trọng

Tiêu chảy nặng

Có thể gây: Mất nước; Rối loạn điện giải; Cần ngừng thuốc và điều trị kịp thời

Độc tính huyết học nặng

Giảm bạch cầu hạt nặng

Nguy cơ nhiễm trùng huyết

Độc tính tim mạch

Đau thắt ngực

Rối loạn nhịp tim

Thiếu máu cơ tim (hiếm nhưng nguy hiểm)

Độc tính thần kinh

Đau đầu

Lú lẫn, mất định hướng (hiếm gặp)

Độc tính gan

Tăng men gan

Viêm gan do thuốc (hiếm)

Độc tính nghiêm trọng liên quan đến thiếu hụt DPD

Ở bệnh nhân thiếu enzym DPD, có thể gặp:

Tiêu chảy dữ dội

Viêm niêm mạc nặng

Giảm bạch cầu sâu

Nhiễm trùng nặng

Có thể đe dọa tính mạng

Cần ngừng thuốc ngay khi xuất hiện độc tính nặng sớm

Khi nào cần báo bác sĩ ngay?

Sốt ≥ 38°C

Tiêu chảy nặng hoặc kéo dài

Loét miệng nhiều, đau nhiều

Xuất huyết bất thường

Đau ngực, khó thở

Mệt mỏi nặng, lú lẫn

Lưu ý để giảm tác dụng phụ

Uống thuốc sau ăn

Uống đủ nước

Theo dõi xét nghiệm máu định kỳ

Không tự ý dùng thuốc chống tiêu chảy hay kháng sinh khi chưa hỏi bác sĩ

Thuốc Ufur Tegafur/Uracil tương tác với những thuốc nào?

Thuốc Ufur (Tegafur/Uracil) có thể xảy ra tương tác thuốc quan trọng, đặc biệt với các thuốc ảnh hưởng đến enzym DPD, tủy xương, và chuyển hóa của 5-FU. Dưới đây là các tương tác cần lưu ý trong thực hành lâm sàng:

Tương tác chống chỉ định – cần tránh tuyệt đối

Brivudine, Sorivudine (và các thuốc tương tự)

Ức chế mạnh và kéo dài enzym DPD

Làm tăng nồng độ 5-FU → độc tính nghiêm trọng, có thể tử vong

Không dùng Ufur trong vòng ≥ 4 tuần sau khi ngừng các thuốc này

Tương tác làm tăng độc tính của Ufur

Các thuốc ức chế tủy xương

Thuốc hóa trị khác; Interferon

Một số thuốc ức chế miễn dịch

Tăng nguy cơ giảm bạch cầu, tiểu cầu

Thuốc gây độc gan hoặc thận

Methotrexate; Cisplatin; Amphotericin B

Tăng nguy cơ độc tính gan – thận

Thuốc ức chế hoặc cạnh tranh enzym DPD

Một số thuốc kháng virus

Fluoropyrimidine khác (5-FU, capecitabine, S-1)

Không dùng đồng thời do tăng độc tính

Tương tác làm tăng hiệu quả và độc tính

Leucovorin (Folinic acid)

Tăng tác dụng gắn 5-FU với thymidylate synthase

Làm tăng hiệu quả điều trị

Đồng thời tăng độc tính tiêu hóa và huyết học

Cần theo dõi chặt chẽ

Tương tác làm giảm hiệu quả của Ufur

Thuốc chống co giật: Phenytoin

Nồng độ phenytoin có thể tăng → nguy cơ ngộ độc

Đồng thời có thể ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị

Thuốc kháng đông đường uống

Warfarin

Tăng INR → nguy cơ chảy máu

Cần theo dõi INR thường xuyên

Thận trọng với các thuốc và sản phẩm khác

Thuốc kháng sinh, kháng virus

Thuốc nam, thực phẩm chức năng

Rượu bia

Có thể làm thay đổi chuyển hóa hoặc tăng độc tính

Khuyến cáo quan trọng

Báo cho bác sĩ tất cả thuốc đang dùng, kể cả: Thuốc kê đơn; Không kê đơn; Thảo dược

Không tự ý phối hợp hoặc ngừng thuốc

Theo dõi: Công thức máu; Chức năng gan, thận; Dấu hiệu độc tính sớm

Thuốc Ufur Tegafur/Uracil giá bao nhiêu?

Giá Thuốc Ufur Tegafur/Uracil: Thuốc kê đơn nên sử dụng dưới sự giám sát của bác sỹ

Thuốc Ufur Tegafur/Uracil mua ở đâu?

Hà Nội: Số 82 Vũ Trọng Phụng, Thanh Xuân, Hà Nội

TP HCM: Số 40 Nguyễn Giản Thanh, P5, Q10, HCM

Tư vấn 0338102129

Bài viết với mong muốn tăng cường nhận thức, hiểu biết của người bệnh về việc sử dụng thuốc đúng cách, dự phòng, phát hiện và xử trí những tác dụng không mong muốn tăng cường nhận thức, hiểu biết của người bệnh về việc sử dụng 1 số thuốc điều trị đ một số bệnh ung thư như: Ung thư đại trực tràng; Ung thư dạ dày; Ung thư vú; Ung thư phổi; một số ung thư đường tiêu hóa khác, giúp người bệnh tuân thủ liệu trình điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Đây là 1 trong những yếu tố quan trọng góp phần vào sự thành công của những liệu pháp điều trị.

Bài viết về Thuốc Ufur Tegafur/Uracil của chúng tôi được tham khảo thông tin từ website:  pmc, mims

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm y tế

Thông tin trên bài viết là thông tin tham khảo. Đây là thuốc kê đơn nên bệnh nhân dùng thuốc theo định định và tư vấn của bác sĩ. Không tự ý dùng thuốc.​