Thuốc Viread Tenofovir Disoproxil là thuốc gì?
Thuốc Viread Tenofovir Disoproxil Fumarate – TDF là thuốc kháng vi rút thuộc nhóm ức chế men sao chép ngược nucleotid (NRTI), được sử dụng chủ yếu trong điều trị HIV và viêm gan B mạn tính.
Điều trị HIV-1: Dùng phối hợp với các thuốc kháng HIV khác cho người lớn và trẻ em theo chỉ định chuyên khoa
Điều trị viêm gan B mạn tính: Người lớn và trẻ ≥12 tuổi có bằng chứng virus HBV đang nhân lên và tổn thương gan
Thuốc Viread không chữa khỏi hoàn toàn HIV hay HBV giúp kiểm soát bệnh lâu dài, giảm tải lượng virus, giảm nguy cơ biến chứng (xơ gan, ung thư gan, AIDS)
Hoạt chất: Tenofovir disoproxil fumarate
Hàm lượng thường gặp: 245mg, 300 mg
Cơ chế tác dụng của Thuốc Viread Tenofovir Disoproxil
Sau khi uống, Tenofovir disoproxil được chuyển hóa thành tenofovir, sau đó thành tenofovir diphosphate trong tế bào. Chất này:
Ức chế men sao chép ngược của HIV-1
Ức chế DNA polymerase của virus viêm gan B (HBV) → Ngăn cản virus nhân lên, làm giảm tải lượng virus trong máu.
Chỉ định của Thuốc Viread Tenofovir Disoproxil
Chỉ định của Thuốc Viread (Tenofovir Disoproxil Fumarate – TDF) bao gồm:
Điều trị nhiễm HIV-1
Thuốc Viread được chỉ định:
Phối hợp với các thuốc kháng HIV khác (ARV)
Dùng cho người lớn và trẻ em theo độ tuổi/cân nặng được phê duyệt
Nhằm giảm tải lượng HIV trong máu
Tăng số lượng tế bào CD4
Làm chậm tiến triển sang AIDS và giảm nguy cơ nhiễm trùng cơ hội
Không dùng đơn trị liệu HIV
Điều trị viêm gan B mạn tính (HBV)
Thuốc Viread được chỉ định cho:
Người lớn và trẻ ≥12 tuổi, có bằng chứng virus HBV đang nhân lên và men gan ALT tăng hoặc có tổn thương gan trên mô học
Bao gồm:
Bệnh nhân HBeAg dương hoặc âm
Bệnh nhân chưa từng hoặc đã điều trị kháng virus trước đó
Đối tượng đặc biệt
Thuốc Viread có thể được sử dụng cho:
Bệnh nhân đồng nhiễm HIV/HBV
Bệnh nhân xơ gan còn bù do HBV (theo chỉ định bác sĩ chuyên khoa)
Chống chỉ định của Thuốc Viread Tenofovir Disoproxil
Chống chỉ định của Thuốc Viread (Tenofovir Disoproxil Fumarate – TDF) bao gồm các trường hợp sau:
Chống chỉ định tuyệt đối
Quá mẫn với: Tenofovir disoproxil fumarate; bất kỳ tá dược nào của thuốc
Không nên sử dụng / chống chỉ định thực hành lâm sàng
Suy thận nặng:
Độ thanh thải creatinin (ClCr < 10 ml/phút)
Bệnh nhân không được chạy thận nhân tạo → Không khuyến cáo dùng do nguy cơ tích lũy thuốc và độc tính trên thận
Không dùng đồng thời với:
Adefovir dipivoxil (tăng nguy cơ độc thận)
Các chế phẩm khác có chứa Tenofovir disoproxil → nguy cơ quá liều
Thận trọng cao (không phải chống chỉ định tuyệt đối)
Dùng Viread chỉ khi lợi ích vượt nguy cơ, cần theo dõi chặt chẽ trong các trường hợp:
Suy thận nhẹ–trung bình (cần điều chỉnh liều)
Tiền sử bệnh thận, giảm phosphat máu
Loãng xương, nguy cơ gãy xương
Người cao tuổi
Phụ nữ có thai hoặc cho con bú
Lưu ý quan trọng
Không tự ý ngừng thuốc ở bệnh nhân viêm gan B → có thể gây bùng phát viêm gan nặng
Ở bệnh nhân đồng nhiễm HIV/HBV, cần dùng đúng phác đồ ARV để tránh kháng thuốc HIV
Dược động học của Thuốc Viread Tenofovir Disoproxil
Dược động học của Thuốc Viread (Tenofovir Disoproxil Fumarate – TDF) được tóm tắt như sau:
Hấp thu
Tenofovir disoproxil là tiền dược, sau khi uống được hấp thu qua đường tiêu hóa và chuyển hóa thành tenofovir
Sinh khả dụng đường uống:
Khoảng 25% khi uống lúc đói
Tăng lên ~40% khi dùng cùng bữa ăn nhiều chất béo
Thời gian đạt nồng độ đỉnh (Tmax): khoảng 1–2 giờ
Phân bố
Gắn protein huyết tương thấp: < 1%
Phân bố rộng trong các mô, đặc biệt: Gan; Thận
Tế bào lympho ngoại vi (tế bào đích của HIV/HBV)
Thể tích phân bố lớn
Chuyển hóa
Không chuyển hóa qua hệ enzym CYP450
Trong tế bào, tenofovir được phosphoryl hóa thành:
Tenofovir diphosphate (dạng có hoạt tính)
Ít nguy cơ tương tác thuốc qua CYP
Thải trừ
Thải trừ chủ yếu qua thận:
Lọc cầu thận
Bài tiết chủ động qua ống thận
Khoảng 70–80% thuốc được thải nguyên dạng trong nước tiểu
Thời gian bán thải:
Trong huyết tương: ~ 17 giờ
Nội bào (tenofovir diphosphate): > 60 giờ
Dược động học ở đối tượng đặc biệt
Suy thận: Độ thanh thải giảm → tăng nồng độ thuốc. Cần điều chỉnh liều theo ClCr
Suy gan: Không cần điều chỉnh liều ở suy gan nhẹ–trung bình
Người cao tuổi: Cần theo dõi chức năng thận
Ý nghĩa lâm sàng
Dùng 1 lần/ngày nhờ thời gian bán thải dài
Nguy cơ:
Độc tính trên thận
Giảm mật độ xương khi dùng lâu dài
Lưu ý trước khi sử dụng Thuốc Viread Tenofovir Disoproxil
Dưới đây là những lưu ý quan trọng trước khi sử dụng Thuốc Viread® (Tenofovir Disoproxil Fumarate – TDF):
Đánh giá trước khi bắt đầu điều trị
Trước khi dùng Viread, cần: Xét nghiệm HIV (đặc biệt ở bệnh nhân điều trị viêm gan B)
Đánh giá chức năng thận:
Creatinin huyết thanh
Độ thanh thải creatinin (ClCr)
Phosphat huyết
Đánh giá tình trạng gan (ALT, AST, HBV DNA)
Cân nhắc nguy cơ loãng xương nếu điều trị dài hạn
Lưu ý về thận
Thuốc Viread có thể gây:
Suy thận
Hội chứng Fanconi (hiếm nhưng nghiêm trọng)
Giảm phosphat máu
Cần theo dõi chức năng thận định kỳ
Điều chỉnh liều ở bệnh nhân suy thận
Thận trọng khi dùng chung với thuốc độc thận (aminoglycoside, NSAID liều cao, amphotericin B…)
Lưu ý về xương
Có thể gây giảm mật độ khoáng xương
Tăng nguy cơ đau xương, gãy xương
Thận trọng ở:
Người cao tuổi
Phụ nữ sau mãn kinh
Người có tiền sử loãng xương
Bệnh nhân viêm gan B
Không tự ý ngừng thuốc
Có thể gây bùng phát viêm gan nặng
Cần theo dõi chức năng gan ít nhất vài tháng sau khi ngừng thuốc
Đồng nhiễm HIV/HBV
Không dùng Viread đơn độc nếu có HIV
Phải dùng trong phác đồ ARV đầy đủ để tránh kháng thuốc HIV
Phụ nữ có thai và cho con bú
Được WHO và nhiều hướng dẫn chấp nhận sử dụng khi cần thiết
Cần cân nhắc lợi ích – nguy cơ
Phụ nữ nhiễm HIV không nên cho con bú
Các lưu ý khác
Không phòng lây nhiễm HIV → vẫn cần:
Quan hệ tình dục an toàn
Không dùng chung kim tiêm
Tuân thủ liều dùng để tránh kháng thuốc
Liều dùng và Cách dùng Thuốc Viread Tenofovir Disoproxil
Dưới đây là Liều dùng và Cách dùng của Thuốc Viread® (Tenofovir Disoproxil Fumarate – TDF) theo từng chỉ định:
Liều dùng
Điều trị nhiễm HIV-1
Người lớn & trẻ ≥12 tuổi (≥35 kg): 300 mg x 1 lần/ngày
Bắt buộc dùng phối hợp với các thuốc kháng HIV khác (ARV)
Điều trị viêm gan B mạn tính
Người lớn & trẻ ≥12 tuổi (≥35 kg): 300 mg x 1 lần/ngày
Điều chỉnh liều ở bệnh nhân suy thận
Độ thanh thải creatinin (ClCr) và liều khuyến cáo
≥ 50 ml/phút: 300 mg mỗi ngày
30 – 49 ml/phút: 300 mg mỗi 48 giờ
10 – 29 ml/phút: 300 mg mỗi 72–96 giờ
< 10 ml/phút (không chạy thận): Không khuyến cáo
Chạy thận nhân tạo: 300 mg mỗi 7 ngày hoặc sau ~12 giờ thẩm tách
Cách dùng
Uống đường uống: 1 lần/ngày, vào cùng thời điểm mỗi ngày
Có thể uống cùng hoặc không cùng thức ăn
Uống cùng bữa ăn có thể tăng hấp thu
Nuốt nguyên viên, không nhai hay nghiền (trừ khi có chỉ định đặc biệt)
Thời gian điều trị
HIV: điều trị lâu dài, suốt đời
Viêm gan B: thường kéo dài nhiều năm, ngừng thuốc chỉ khi có chỉ định bác sĩ chuyên khoa
Xử trí quên liều
Nhớ ra trong < 12 giờ: uống ngay
Gần liều kế tiếp: bỏ qua liều đã quên
Không uống gấp đôi liều
Lưu ý quan trọng khi dùng
Theo dõi chức năng thận định kỳ
Không tự ý ngừng thuốc, đặc biệt ở bệnh nhân HBV
Tránh dùng đồng thời với các thuốc độc thận
Thuốc Viread Tenofovir Disoproxil có tác dụng phụ gì?
Thuốc Viread (Tenofovir Disoproxil Fumarate – TDF) có thể gây một số tác dụng phụ, mức độ từ nhẹ đến nghiêm trọng. Không phải ai dùng cũng gặp.
Tác dụng phụ thường gặp (≥ 1%)
Tiêu hóa
Buồn nôn, nôn
Tiêu chảy
Đầy bụng, đau bụng
Thần kinh
Đau đầu
Chóng mặt
Mệt mỏi
Toàn thân
Suy nhược
Sốt nhẹ
Tác dụng phụ ít gặp nhưng quan trọng
Trên thận
Tăng creatinin máu
Giảm phosphat máu
Hội chứng Fanconi (hiếm nhưng nghiêm trọng)
Suy thận cấp hoặc mạn
Trên xương
Giảm mật độ khoáng xương
Đau xương
Tăng nguy cơ loãng xương, gãy xương
Gan & chuyển hóa
Tăng men gan (ALT, AST)
Nhiễm acid lactic (hiếm, nhưng có thể đe dọa tính mạng)
Gan nhiễm mỡ
Tác dụng phụ hiếm gặp
Phát ban, ngứa
Phản ứng dị ứng nghiêm trọng (phù mạch, sốc phản vệ – rất hiếm)
Viêm tụy (hiếm)
Tác dụng phụ khi ngừng thuốc (đặc biệt ở bệnh nhân HBV)
Bùng phát viêm gan nặng
Men gan tăng đột ngột
Vàng da, mệt nhiều
Không tự ý ngừng thuốc nếu không có chỉ định bác sĩ
Khi nào cần đi khám ngay?
Ngừng thuốc và đi khám nếu có:
Tiểu ít, phù, mệt nhiều (nghi suy thận)
Đau xương nhiều, yếu cơ
Buồn nôn dữ dội, thở nhanh, đau bụng (nghi nhiễm acid lactic)
Vàng da, vàng mắt
So sánh nhanh về độ an toàn
TDF (Viread): nguy cơ thận & xương cao hơn
TAF (Vemlidy): ít ảnh hưởng thận & xương hơn (nếu phù hợp)
Thuốc Viread Tenofovir Disoproxil tương tác với những thuốc nào?
Thuốc Viread (Tenofovir Disoproxil Fumarate – TDF) có một số tương tác thuốc quan trọng, chủ yếu liên quan đến độc tính trên thận và thải trừ qua ống thận. Cụ thể:
Không nên dùng đồng thời (tránh phối hợp)
Adefovir dipivoxil
Tăng nguy cơ độc thận
Không tăng hiệu quả điều trị HBV
Các thuốc/chế phẩm khác có chứa Tenofovir disoproxil
Nguy cơ quá liều
Thuốc làm tăng nguy cơ độc thận
Dùng chung có thể làm tăng nồng độ tenofovir và nguy cơ suy thận, hội chứng Fanconi:
Aminoglycoside (gentamicin, amikacin…), Amphotericin B, Vancomycin, Foscarnet, cidofovir, NSAID liều cao hoặc dùng kéo dài
Thuốc cản quang (iod)
Nếu buộc phải phối hợp: theo dõi creatinin, phosphat máu chặt chẽ
Tương tác với thuốc kháng HIV khác
Didanosine (ddI): Tenofovir làm tăng nồng độ didanosine
Tăng nguy cơ: Viêm tụy; Nhiễm acid lactic
Không khuyến cáo phối hợp
Atazanavir (không tăng cường ritonavir)
Tenofovir làm giảm nồng độ atazanavir
Nếu dùng → phải tăng cường bằng ritonavir
Thuốc ảnh hưởng đến thải trừ qua thận
Các thuốc cạnh tranh bài tiết ống thận có thể làm tăng nồng độ tenofovir: Probenecid
Một số thuốc kháng virus khác thải trừ qua thận
Tương tác cần lưu ý trong thực hành
Tenofovir không chuyển hóa qua CYP450 → Ít tương tác qua enzym gan
Tuy nhiên vẫn cần khai báo đầy đủ thuốc đang dùng (kể cả thuốc không kê đơn, thảo dược)
Khuyến cáo an toàn
Tránh tự ý phối hợp thuốc
Theo dõi chức năng thận định kỳ
Cân nhắc chuyển sang TAF (Tenofovir alafenamide) nếu nguy cơ thận/xương cao
Thuốc Viread Tenofovir Disoproxil giá bao nhiêu?
Giá Thuốc Viread Tenofovir Disoproxil: Thuốc kê đơn nên sử dụng dưới sự giám sát của bác sỹ
Thuốc Viread Tenofovir Disoproxil mua ở đâu?
Hà Nội: Số 82 Vũ Trọng Phụng, Thanh Xuân, Hà Nội
TP HCM: Số 40 Nguyễn Giản Thanh, P5, Q10, HCM
Tư vấn 0338102129
Bài viết với mong muốn tăng cường nhận thức, hiểu biết của người bệnh về việc sử dụng thuốc đúng cách, dự phòng, phát hiện và xử trí những tác dụng không mong muốn tăng cường nhận thức, hiểu biết của người bệnh về việc sử dụng 1 số thuốc điều trị HIV và viêm gan B mạn tính, giúp người bệnh tuân thủ liệu trình điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Đây là 1 trong những yếu tố quan trọng góp phần vào sự thành công của những liệu pháp điều trị.
Bài viết về Thuốc Tenofovir Disoproxil của chúng tôi được tham khảo thông tin từ website: webmd, mayoclinic
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm y tế
Thông tin trên bài viết là thông tin tham khảo. Đây là thuốc kê đơn nên bệnh nhân dùng thuốc theo định định và tư vấn của bác sĩ. Không tự ý dùng thuốc.