Thuốc Zelboraf là thuốc gì?
Thuốc Zelboraf 240mg chứa hoạt chất Vemurafenib, là một loại thuốc điều trị ung thư được sử dụng trong các trường hợp sau:
Điều trị u hắc tố ác tính (melanoma) không thể phẫu thuật hoặc đã di căn, có đột biến gene BRAF V600E.
Điều trị bệnh Erdheim-Chester, một dạng hiếm của ung thư tế bào máu, ở những bệnh nhân có đột biến BRAF.
Vemurafenib là chất ức chế kinase, hoạt động bằng cách ngăn chặn hoạt động của protein BRAF đột biến, từ đó làm chậm hoặc ngừng sự phát triển của tế bào ung thư.
Chỉ sử dụng Thuốc Zelboraf cho bệnh nhân có kết quả xét nghiệm xác định đột biến BRAF V600E.
Không sử dụng cho bệnh nhân có BRAF dạng hoang dã (không đột biến).
Hãng sản xuất: Roche, Genentech USA, Inc, Thụy Sĩ
Quy cách đóng gói: Hộp 56 viên
Thuốc Zelboraf Vemurafenib 240mg dùng cho bệnh nhân nào?
Thuốc Zelboraf 240mg (Vemurafenib) được chỉ định dùng cho các bệnh nhân ung thư có đột biến gene BRAF V600E. Cụ thể:
Bệnh nhân u hắc tố ác tính (melanoma)
Giai đoạn tiến xa hoặc di căn, không còn khả năng phẫu thuật.
Có đột biến gene BRAF V600E (xác định qua xét nghiệm sinh học phân tử).
Zelboraf không được chỉ định cho bệnh nhân không có đột biến BRAF.
Bệnh nhân mắc Erdheim-Chester disease (ECD)
Đây là một bệnh hiếm thuộc nhóm histiocytosis, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan như xương, não, tim...
Dành cho bệnh nhân có đột biến BRAF V600.
Lưu ý quan trọng khi dùng thuốc
Phải làm xét nghiệm gen BRAF trước khi bắt đầu điều trị.
Không dùng nếu bệnh nhân có BRAF dạng hoang dã (wild-type) – thuốc không có hiệu quả và có thể gây hại.
Cần theo dõi chặt chẽ do thuốc có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng, như:
Phát ban, nhạy cảm với ánh sáng.
Rối loạn chức năng gan.
Nguy cơ hình thành ung thư da thứ phát (ví dụ carcinom tế bào vảy).
Chống chỉ định của Thuốc Zelboraf Vemurafenib 240mg
Chống chỉ định của thuốc Zelboraf 240mg (Vemurafenib) gồm các trường hợp sau:
Bệnh nhân không có đột biến BRAF V600E
Zelboraf chống chỉ định ở bệnh nhân có BRAF "wild-type" (không đột biến).
Việc sử dụng trong nhóm này không hiệu quả và có thể tăng nguy cơ tiến triển khối u.
Quá mẫn với Vemurafenib hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc
Nếu bệnh nhân có tiền sử dị ứng nghiêm trọng (như sốc phản vệ, phát ban nặng, hội chứng Stevens-Johnson...), không được sử dụng Zelboraf.
Phụ nữ mang thai và cho con bú (thận trọng nghiêm ngặt)
Dù không phải "chống chỉ định tuyệt đối", nhưng Zelboraf có thể gây hại cho thai nhi.
Nên tránh dùng trong thai kỳ, trừ khi lợi ích vượt trội nguy cơ.
Không nên cho con bú trong khi dùng và ít nhất 2 tuần sau liều cuối cùng.
Bệnh nhân có hội chứng QT kéo dài nghiêm trọng hoặc rối loạn điện giải chưa kiểm soát
Thuốc Zelboraf có thể kéo dài khoảng QT trên điện tâm đồ → làm tăng nguy cơ loạn nhịp thất nguy hiểm (như Torsades de Pointes).
Cần cân nhắc kỹ với bệnh nhân có:
QTc > 500ms trước điều trị.
Hạ kali, hạ magiê chưa điều trị.
Thận trọng thêm
Không hẳn là chống chỉ định tuyệt đối, nhưng cần giám sát chặt chẽ ở các trường hợp:
Bệnh gan nặng.
Bệnh tim mạch.
Tiền sử ung thư da khác (do thuốc có thể gây ung thư biểu mô tế bào vảy).
Bệnh nhân đang dùng thuốc kéo dài khoảng QT hoặc tương tác qua CYP3A4.
Thuốc Zelboraf Vemurafenib 240mg có cơ chế hoạt động như thế nào?
Thuốc Zelboraf 240mg (Vemurafenib) là một thuốc điều trị đích (targeted therapy) trong ung thư, hoạt động bằng cách ức chế kinase BRAF – một loại protein bất thường giúp tế bào ung thư phát triển.
Cơ chế hoạt động cụ thể:
Ức chế protein BRAF đột biến (BRAF V600E)
BRAF là một serine/threonine kinase nằm trong con đường MAPK/ERK (RAS–RAF–MEK–ERK) – điều khiển tăng sinh và sống còn của tế bào.
Trong một số bệnh ung thư, đặc biệt là u hắc tố ác tính (melanoma), BRAF bị đột biến tại vị trí V600E → dẫn đến hoạt động kinase quá mức → tế bào ung thư phát triển không kiểm soát.
Vemurafenib gắn chọn lọc vào BRAF V600E và ức chế hoạt động của nó, từ đó:
Ngăn chặn truyền tín hiệu tăng sinh tế bào.
Làm chậm hoặc tiêu diệt tế bào ung thư.
Lưu ý về tính chọn lọc
Vemurafenib chỉ có hiệu quả với BRAF đột biến V600E hoặc V600K.
Nếu BRAF là “wild-type” (không đột biến), thuốc không hiệu quả và có thể kích hoạt các con đường sinh ung khác, gây tiến triển khối u nhanh hơn.
Hiệu quả lâm sàng
Nghiên cứu BRIM-3 cho thấy:
Vemurafenib cải thiện tỷ lệ sống còn toàn bộ (OS) và thời gian sống không bệnh tiến triển (PFS) rõ rệt so với hóa trị dacarbazine ở bệnh nhân melanoma có BRAF V600E.
Dược động học của Thuốc Zelboraf Vemurafenib 240mg
Dược động học của thuốc Zelboraf 240mg (Vemurafenib) mô tả cách thuốc được hấp thu, phân bố, chuyển hóa và thải trừ trong cơ thể. Dưới đây là thông tin chi tiết:
Hấp thu (Absorption)
Đường dùng: uống.
Sinh khả dụng: khoảng 40–50% (tương đối thấp do tan kém trong nước).
Thời gian đạt nồng độ tối đa (Tmax): trung bình 4 giờ sau khi uống.
Ảnh hưởng bởi thức ăn:
Thức ăn giàu chất béo làm tăng hấp thu, nhưng thường không cần thiết thay đổi liều dùng vì nồng độ huyết tương vẫn đủ hiệu quả trong điều kiện bình thường.
Phân bố (Distribution)
Liên kết với protein huyết tương: cao, khoảng >99%, chủ yếu với albumin.
Thể tích phân bố (Vd): khoảng 91 L, cho thấy thuốc phân bố chủ yếu ở dịch ngoài tế bào.
Chuyển hóa (Metabolism)
Chủ yếu qua gan, thông qua:
CYP3A4: men chính tham gia chuyển hóa.
Một phần nhỏ không đổi được thải qua phân.
Chuyển hóa thành các chất không còn hoạt tính.
Thải trừ (Elimination)
Thời gian bán thải (T₁/₂): khoảng 50–120 giờ, trung bình là 57 giờ.
Đường thải trừ chủ yếu: qua phân (94%), còn lại qua nước tiểu (khoảng 1%).
Lưu ý đặc biệt
Tác dụng tích lũy có thể xảy ra do thời gian bán thải dài → cần theo dõi nồng độ và tác dụng phụ khi điều trị kéo dài.
Tương tác thuốc: vì chuyển hóa qua CYP3A4, các thuốc cảm ứng hoặc ức chế CYP3A4 (như rifampicin, ketoconazole, clarithromycin...) có thể ảnh hưởng đến nồng độ Vemurafenib.
Trước khi sử dụng Thuốc Zelboraf Vemurafenib 240mg
Trước khi sử dụng thuốc Zelboraf 240mg (Vemurafenib), bệnh nhân và bác sĩ cần thực hiện một số bước đánh giá và chuẩn bị để đảm bảo an toàn và hiệu quả của điều trị.
Dưới đây là các điểm cần lưu ý trước khi dùng thuốc:
Xét nghiệm xác định đột biến BRAF V600
Bắt buộc phải làm xét nghiệm đột biến gene BRAF (V600E hoặc V600K) trước khi bắt đầu điều trị.
Zelboraf chỉ hiệu quả với khối u có đột biến BRAF, nếu không có → thuốc có thể vô ích hoặc gây hại.
Đánh giá chức năng tim mạch
Làm điện tâm đồ (ECG) để kiểm tra khoảng QT trước khi bắt đầu.
Xét nghiệm điện giải đồ (K⁺, Mg²⁺, Ca²⁺) để đảm bảo không có rối loạn gây kéo dài QT.
Tiền sử bệnh tim, rối loạn nhịp cần đặc biệt lưu ý.
Kiểm tra chức năng gan – thận
Làm xét nghiệm:
ALT, AST, Bilirubin, ALP (chức năng gan).
Creatinine, BUN (chức năng thận).
Zelboraf có thể gây độc gan → cần theo dõi thường xuyên trong điều trị.
Đánh giá da và tiền sử ung thư da
Khám da kỹ lưỡng vì:
Zelboraf có thể gây ung thư da thứ phát (ung thư biểu mô tế bào vảy – SCC).
Nếu bệnh nhân từng có ung thư da → cần theo dõi sát hơn.
Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản
Phải kiểm tra thai kỳ trước điều trị.
Cần biện pháp tránh thai hiệu quả trong lúc dùng thuốc và ít nhất 2 tuần sau khi ngưng.
Không cho con bú trong thời gian dùng thuốc.
Xem xét tương tác thuốc
Kiểm tra các thuốc đang dùng có ảnh hưởng đến men gan CYP3A4 hoặc kéo dài QT hay không:
Tránh dùng chung với: ketoconazole, rifampicin, amiodarone, methadone...
Cân nhắc hiệu chỉnh liều hoặc thay thuốc khác nếu có tương tác mạnh.
Thuốc Zelboraf Vemurafenib 240mg được dùng như thế nào?
Thuốc Zelboraf 240mg (Vemurafenib) được sử dụng bằng đường uống theo phác đồ cụ thể để đảm bảo hiệu quả điều trị và hạn chế tác dụng phụ. Dưới đây là hướng dẫn sử dụng chi tiết:
Liều dùng khuyến cáo:
Liều chuẩn cho người lớn:
960 mg/lần, 2 lần mỗi ngày (tổng cộng 1920 mg/ngày).
Tương đương 4 viên Zelboraf 240mg/lần, uống vào buổi sáng và buổi tối.
Cách dùng Thuốc Zelboraf:
Uống cách nhau khoảng 12 giờ.
Không được nghiền, nhai hay bẻ viên thuốc – nuốt nguyên viên với nước.
Có thể dùng cùng hoặc không cùng thức ăn, nhưng nên duy trì theo một cách nhất quán mỗi ngày.
Nếu quên liều:
Nếu quên liều và còn dưới 4 giờ đến liều kế tiếp → bỏ qua liều đã quên, không uống gấp đôi.
Nếu còn trên 4 giờ đến liều kế tiếp, có thể uống bù ngay.
Thời gian điều trị:
Tiếp tục cho đến khi bệnh tiến triển hoặc không dung nạp được thuốc.
Bác sĩ sẽ đánh giá định kỳ để quyết định kéo dài, giảm liều, hoặc ngừng điều trị.
Giảm liều nếu cần (khi có tác dụng phụ):
Liều ban đầu: Liều dùng mỗi lần 960 mg (4 viên). Tổng liều/ngày 1920 mg
Giảm 1: Liều dùng mỗi lần 720 mg (3 viên). Tổng liều/ngày 1440 mg
Giảm 2: Liều dùng mỗi lần 480 mg (2 viên). Tổng liều/ngày 960 mg
Giảm 3: Liều dùng mỗi lần 240 mg (1 viên). Tổng liều/ngày 480 mg
Việc giảm liều phải theo chỉ định của bác sĩ, tùy vào mức độ nặng của tác dụng phụ (như phát ban nặng, kéo dài QT, độc gan...).
Thuốc Zelboraf Vemurafenib 240mg có tác dụng phụ gì?
Thuốc Zelboraf 240mg (Vemurafenib) có thể gây ra nhiều tác dụng phụ, từ nhẹ đến nghiêm trọng. Dưới đây là danh sách chi tiết theo mức độ thường gặp:
Tác dụng phụ rất thường gặp (≥10%)
Phát ban da: Rất phổ biến, có thể nặng
Nhạy cảm ánh sáng (quang phát ban): Tránh ánh nắng, dùng kem chống nắng
Đau khớp (viêm khớp): Gặp ở nhiều bệnh nhân
Mệt mỏi: Thường thấy khi dùng lâu dài
Rụng tóc: Có thể lan tỏa hoặc từng mảng
Buồn nôn, nôn, tiêu chảy: Thường nhẹ đến trung bình
Tăng men gan (ALT, AST): Cần theo dõi xét nghiệm định kỳ
Ung thư da thứ phát (ung thư biểu mô tế bào vảy – SCC): Có thể xuất hiện sau vài tuần/tháng điều trị
Tác dụng phụ thường gặp (1–10%)
Kéo dài khoảng QT (trên ECG): Nguy cơ rối loạn nhịp tim nghiêm trọng
Viêm gan, vàng da: Cảnh báo độc gan
Phù ngoại biên (chân, tay): Nhẹ đến vừa
Rối loạn vị giác: Có thể mất cảm giác vị giác
Khô da, ngứa, viêm nang lông: Cần dưỡng ẩm, chăm sóc da đúng cách
Đau đầu, chóng mặt: Đôi khi gây ảnh hưởng sinh hoạt
Tác dụng phụ ít gặp nhưng nghiêm trọng
Phản ứng da nghiêm trọng (Stevens-Johnson, TEN): Cần ngừng thuốc ngay lập tức nếu nghi ngờ
Phản ứng quá mẫn nặng: Như sốc phản vệ (hiếm gặp)
Bệnh lý mắt (viêm màng bồ đào, viêm võng mạc): Cần khám mắt nếu nhìn mờ, đau mắt
Độc tính thận: Hiếm, nhưng cần theo dõi creatinine
Lưu ý:
Theo dõi định kỳ: điện tâm đồ, men gan, da liễu, mắt và huyết học.
Nếu xuất hiện phát ban nặng, mệt lả bất thường, rối loạn nhịp tim, đau bụng dữ dội, hoặc thay đổi thị lực → phải báo ngay cho bác sĩ.
Thuốc Zelboraf Vemurafenib 240mg tương tác với những thuốc nào?
Thuốc Zelboraf 240mg (Vemurafenib) có thể tương tác với nhiều loại thuốc khác nhau, chủ yếu qua cơ chế ảnh hưởng đến men gan CYP450, protein vận chuyển và khả năng kéo dài khoảng QT. Dưới đây là những nhóm thuốc và thuốc cụ thể có thể tương tác với Vemurafenib:
Thuốc ảnh hưởng đến men gan CYP3A4
Vemurafenib được chuyển hóa bởi CYP3A4, vì vậy:
Thuốc cảm ứng CYP3A4 (giảm hiệu quả Vemurafenib):
Rifampicin
Carbamazepine
Phenytoin
St. John’s Wort (thảo dược)
Thuốc ức chế CYP3A4 (tăng nồng độ Vemurafenib → tăng độc tính):
Ketoconazole
Itraconazole
Clarithromycin
Ritonavir
Thuốc kéo dài khoảng QT (tăng nguy cơ loạn nhịp)
Dùng cùng Vemurafenib có thể tăng nguy cơ xoắn đỉnh (torsades de pointes):
Amiodarone
Sotalol
Methadone
Levofloxacin, Ciprofloxacin
Domperidone
Haloperidol, Quetiapine
Khuyến cáo: Theo dõi điện tâm đồ (ECG) định kỳ nếu phải dùng chung.
Thuốc bị ảnh hưởng bởi Vemurafenib
Vemurafenib có thể ức chế các protein vận chuyển như P-gp, BCRP, OATP1B1, từ đó làm tăng nồng độ các thuốc sau:
Digoxin (tim mạch)
Methotrexate
Warfarin (tăng nguy cơ chảy máu → cần theo dõi INR)
Statins (atorvastatin, rosuvastatin...)
Thuốc tránh thai đường uống
Chưa rõ mức độ ảnh hưởng, nhưng nên dùng thêm biện pháp tránh thai cơ học (như bao cao su) trong quá trình điều trị và ít nhất 2 tuần sau khi ngừng thuốc.
Tương tác khác có thể xảy ra khi dùng Thuốc Zelboraf Vemurafenib 240mg
Ngoài các tương tác thuốc-thuốc phổ biến, Zelboraf (Vemurafenib) 240mg còn có thể xảy ra các tương tác khác có liên quan đến thực phẩm, tình trạng sức khỏe, các xét nghiệm cận lâm sàng và đặc điểm di truyền. Dưới đây là những tương tác khác quan trọng cần lưu ý:
Tương tác với thực phẩm và đồ uống
Thức ăn:
Vemurafenib có thể dùng cùng hoặc không cùng thức ăn, nhưng nên nhất quán mỗi ngày để tránh dao động nồng độ thuốc.
Bưởi (grapefruit):
Tránh dùng nước ép bưởi hoặc trái bưởi vì có thể ức chế CYP3A4, làm tăng nồng độ Vemurafenib trong máu → tăng độc tính.
Tương tác với tình trạng bệnh lý
Rối loạn nhịp tim / QT kéo dài: Tăng nguy cơ loạn nhịp nguy hiểm
Bệnh gan: Giảm chuyển hóa thuốc, tăng độc tính
Bệnh thận nặng: Dược động học thay đổi, chưa có đủ dữ liệu an toàn
Rối loạn mắt (viêm màng bồ đào, bệnh lý võng mạc): Có thể làm nặng hơn các bệnh lý mắt sẵn có
Bệnh ngoài da mạn tính: Tăng nguy cơ phát ban nghiêm trọng
Tương tác với xét nghiệm chẩn đoán
Vemurafenib có thể ảnh hưởng đến một số xét nghiệm chức năng gan, tim, hoặc huyết học, do đó:
Cần theo dõi men gan (ALT, AST, bilirubin) định kỳ.
Theo dõi điện tâm đồ (ECG) để kiểm tra QT.
Kiểm tra các xét nghiệm huyết học (bạch cầu, tiểu cầu).
Tương tác di truyền (phụ thuộc đột biến BRAF)
Zelboraf chỉ hiệu quả ở bệnh nhân có đột biến BRAF V600E.
Không nên dùng nếu không có đột biến này – vì:
Không mang lại hiệu quả.
Có thể tăng tốc độ tiến triển bệnh nếu dùng sai đối tượng.
Cần xét nghiệm xác định tình trạng đột biến gen BRAF trước khi bắt đầu điều trị.
Tương tác với thai kỳ và cho con bú
Phụ nữ mang thai: Chưa có dữ liệu đầy đủ, nhưng nghiên cứu trên động vật cho thấy nguy cơ gây hại cho thai nhi.
Cho con bú: Không rõ thuốc có bài tiết qua sữa hay không → nên ngừng cho con bú khi dùng thuốc.
Lời khuyên an toàn khi dùng Thuốc Zelboraf Vemurafenib 240mg
Có thể gây ra các tác dụng phụ như nhạy cảm với ánh nắng mặt trời, đau khớp và rụng tóc
Đau khớp là tác dụng phụ thường gặp của Zelboraf (vemurafenib), mặc dù thông thường, nó không nghiêm trọng. Nó thường xảy ra ở các khớp ngón tay, cổ tay và đầu gối . Hầu hết thời gian, bạn sẽ không cần điều trị cơn đau. Nhưng nếu bạn bị đau khớp làm phiền, bác sĩ có thể đề nghị bạn dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen (Advil) .
Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn cảm thấy buồn nôn trong quá trình điều trị để họ có thể kê đơn thuốc chống nôn , như ondansetron (Zofran) hoặc prochlorperazine , để giúp ngăn ngừa hoặc kiểm soát tác dụng phụ này. Buồn nôn thường nhẹ, nhưng nếu nghiêm trọng, hãy liên hệ với bác sĩ. Họ có thể điều chỉnh phương pháp điều trị của bạn.
Thuốc Zelboraf Vemurafenib 240mg giá bao nhiêu?
Giá Thuốc Zelboraf Vemurafenib 240mg: LH 0985671128
Thuốc Zelboraf Vemurafenib 240mg mua ở đâu?
Hà Nội: Số 25 Bùi Huy Bích, Hoàng Mai, Hà Nội
TP HCM: Số 40 Nguyễn Giản Thanh, P5, Q10, HCM
ĐT Liên hệ: 0985671128
Tác giả bài viết: Dược Sĩ Nguyễn Thị Thanh Nga, Đại học Dược Hà Nội
Dược Sĩ Nguyễn Thị Thanh Nga, tốt nghiệp Đại Học Dược Hà Nội và đã có nhiều năm làm việc tại các công ty Dược Phẩm hàng đầu, có kiến thức vững vàng và chính xác về các loại thuốc, sử dụng thuốc, tác dụng phụ, các tương tác của các loại thuốc, đặc biệt là các thông tin về thuốc đặc trị.
Bài viết với mong muốn tăng cường nhận thức, hiểu biết của người bệnh về việc sử dụng thuốc đúng cách, dự phòng, phát hiện và xử trí những tác dụng không mong muốn của 1 số thuốc điều trị ung thư, giúp người bệnh tuân thủ liệu trình điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Đây là 1 trong những yếu tố quan trọng góp phần vào sự thành công của những liệu pháp điều trị.
Bài viết có tham khảo một số thông tin từ website:
https://www.goodrx.com/zelboraf/what-is
https://www.drugs.com/zelboraf.html